Terreurproces NB
-
- Tien verdachten in Brussel staan terecht voor de aanslagen van 22 maart op de luchthaven van Zaventem en metrostation Maalbeek
- OVERZICHT. Wie zijn de beschuldigden in het terreurproces? En wat was hun rol bij de aanslagen?
- 35 personen (inclusief 3 daders) kwamen om het leven: Dit zijn de slachtoffers van 22 maart 2016
- Podcastreeks ‘De aanslagen’: het Brein, de Killers, de Zwijger en de Vluchters, wie waren de zwaarste terroristen van ons land?
-
Nieuwe fase van proces
Het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 gaat maandag een nieuwe fase in, met de getuigenissen van slachtoffers. Vandaag komen de slachtoffers van Brussels Airport getuigen, vanaf de week erop woensdag staan de slachtoffers van metrostation Maalbeek op het programma.
Voor de getuigenissen van slachtoffers echt van start gaan, is er maandagvoormiddag nog een kort luik met medische experts. Zo komen een revalidatiearts en een psychiater getuigen over de gevolgen van de aanslagen voor slachtoffers. Maandagnamiddag is het vervolgens aan de eerste drie slachtoffers van de aanslag in Zaventem. Er staan er zo meer dan vijftig getuigenissen op het programma van slachtoffers in Brussels Airport.
De voorbije tweeënhalf maanden stonden in het teken van de voorstelling van het onderzoek. Dat luik werd vorige week donderdag helemaal afgerond, met de commentaren van parket, burgerlijke partijen en verdediging op die voorstelling. -
Arrest over naaktfouilles op 13 maart
Het Brusselse hof van beroep zal op maandag 13 maart een arrest vellen in het kortgeding over de naaktfouilles van de beschuldigden op het assisenproces over de terreuraanslagen van 22 maart 2016. Dat heeft het hof afgelopen vrijdag aangekondigd aan het einde van de zitting.Dat arrest zal niet uitgesproken worden in de Justitia-site in Haren, waar de pleidooien in het kortgeding plaatsvonden, maar zal neergelegd worden op de griffie en toegestuurd worden aan de partijen. Het wordt dus niet in een openbare zitting voorgelezen.
In hun pleidooien voor het hof van beroep hebben de advocaten van zes beschuldigden op dat assisenproces Mohamed Abrini, Salah Abdeslam, Sofien Ayari, Ali El Haddad Asufi, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa er bij het hof van beroep op aangedrongen om de eerste rechter te volgen en de systematische naaktfouilles voor het verdere verloop van het proces te verbieden. Volgens de advocaten worden die naaktfouilles immers op geen enkele manier gerechtvaardigd. Het contrast met de veiligheidsmaatregelen die golden tijdens het assisenproces over de terreuraanslagen in Parijs werd door verschillende advocaten naar voor gebracht als argument tegen de naaktfouilles.
De Brusselse rechtbank van eerste aanleg besliste in kort geding dat naaktfouilles enkel nog mochten plaatsvinden als ze niet systematisch zouden plaatsvinden. In de praktijk bleven de naaktfouilles doorgaan, al werden ze sindsdien wel dagelijks individueel gemotiveerd. Die motiveringen zijn echter niet zo individueel als de politie beweert, aldus de advocaten.
Volgens de advocaten van de beschuldigden beantwoorden de naaktfouilles zoals ze nu worden uitgevoerd ook niet aan de wet: "De wet op het politieambt spreekt nergens over kniebuigingen tijdens die fouilles. En de minister heeft er in zijn omzendbrief duidelijk op gewezen dat er geen dwang of geweld mocht gebruikt worden. Toch is dat het geval geweest", klinkt het. -
Zitting begonnen, Abdeslam blijft niet
Mohamed Abrini en Osama Krayem blijven maandag in de beschuldigdenbox. Voor Krayem is dat de eerste keer sinds de eerste dag van het proces. Enkel Salah Abdeslam heeft maandag de zaal verlaten.
Abrini had vrijdag voor de kortgedingrechter, tijdens de zitting in beroep over de transfervoorwaarden, aangekondigd dat hij wel aanwezig zou zijn voor de getuigenissen van de slachtoffers. Hij komt al weken niet meer naar zijn proces uit protest tegen de overbrengingsvoorwaarden en in het bijzonder de naaktfouilles die de beschuldigden dagelijks moeten ondergaan.
Voor Krayem is de situatie anders: hij zegt niet te protesteren tegen de transfervoorwaarden, maar gaat toch elke dag terug naar het cellencomplex. Dat hij vandaag wel aanwezig is, is dus opvallend.
Salah Abdeslam kondigde midden januari aan dat hij in de cel blijft tot de transfervoorwaarden veranderen. Hij deed dat nadat hij naar eigen zeggen een slag in het gezicht kreeg van de politie. Naast Abdeslam zijn ook Smail en Ibrahim Farisi, die als vrije mannen verschijnen, maandagochtend niet aanwezig op het proces.
Maryse Alié, advocate van slachtoffercollectief Life4Brussels, had de beschuldigden vorige week tijdens haar commentaar op de voorstelling van het onderzoek opgeroepen om de slachtoffers "niet voor een lege stoel te laten getuigen". -
-
"Verwondingen al gezien in Afghanistan"
Serge Jennes, hoofdgeneesheer van het Brandwondencentrum in Neder-Over-Heembeek in 2016, getuigde dat er de ochtend van de aanslagen al vanaf 8.35 uur slachtoffers toestroomden. De eersten kwamen naar het ziekenhuis op een geïmproviseerde manier, bijvoorbeeld via taxi. Later kwamen slachtoffers met zwaardere verwondingen toe. Jennes zei dat het centrum van 8.30 tot 16 uur 23 patiënten ontving.
De meeste slachtoffers waren voor 8 à 10 procent verbrand, maar er was ook een kind van 12 jaar van wie het lichaam voor 40 procent verbrand was. Slachtoffers die in kritieke toestand verkeerden, hadden dikwijls een veelheid aan verwondingen door metalen fragmenten. "In België hadden we hier nooit eerder mee te maken. Als legerarts had ik dit wel al gezien in Afghanistan", zei Jennes. -
Littekens laten ook psychologische impact na
Jennes legde uit dat er per percentage brandwonden 1 à 2 dagen ziekenhuisverblijf gerekend wordt. "Voor iemand die voor 40 procent verbrand is, is dat dus 40 à 80 dagen", zei Jennes. Voor de ergst getroffen slachtoffers wachtte nadien een lange revalidatie, "van maanden tot jaren". Jennes sprak van "martelaren" vanwege de ernst van hun verwondingen, vergeleken met andere trauma's.
Jennes zei nog dat de littekens ook een psychologische impact nalieten. Hij wees er bovendien op dat slachtoffers drukkledij moesten blijven dragen, bijna de klok rond, en dat gedurende 1 à 2 jaar. Er waren ook de wonden die steeds terugkeerden en jeukklachten. Op persoonlijk vlak, maar ook professioneel, ondervonden slachtoffers een blijvende beperking. "Een ernstige brandwondenpatiënt zweet niet meer, daarom raden we af om te werken in een zeer warme omgeving", zei Jennes. -
Niet meer zweten door brandwonden
Zijn er dingen die je niet meer kan doen wanneer je zware brandwonden hebt?, vraagt voorzitter Massart Jennes.Dat hangt van de wonde af, legt hij uit. Bij zware gevallen is het bijvoorbeeld erg moeilijk om nog te zweten. Dat betekent dat werken in een warme omgeving of in een warm land eigenlijk niet mogelijk is. -
"Sommigen revalideren heel hun leven"
Thierry Lejeune, revalidatiearts, legt uit dat dat er twee grote fases zijn in een revalidatieproces. "Eerst is er de acceptatie. Daarna is er de reconstructie. Mensen moeten een nieuwe manier van leven vinden. Dat neemt tijd. Mensen liggen soms dagen tot weken op de dienst intensieve zorgen, maar bij ons duurt het vaak maanden. Soms zelfs voor de rest van hun leven", zegt de arts. Hij legt vooral de nadruk op mensen die een amputatie moesten ondergaan. Zij krijgen vaak heel hun leven lang begeleiding. -
Leven met stukjes metaal in het lichaam
Verschillende slachtoffers van de aanslagen zullen de rest van hun leven stukjes metaal in het lichaam blijven meedragen, leggen de artsen uit. "Dat kunnen er tientallen of zelfs honderden zijn", klonk het. Die worden niet altijd weggehaald, omdat ze bijvoorbeeld te dicht bij een belangrijke ader liggen.Die stukjes metaal zijn ook niet het grootste probleem, leggen ze uit. Toch niet als er bijvoorbeeld geen infecties optreden. Maar psychologisch kan het volgens de artsen wel een tol eisen.
-
"Ze vinden geen moment van stilte meer"
Gérard Van Geert, neus-, keel- en oorarts, is maandag aanwezig om uit te leggen wat de impact is van de explosies op het gehoor van de slachtoffers. Zo legt hij uit dat slachtoffers de rest van hun leven een fatoomgeluid kunnen blijven horen. In één of twee oren, of zelfs het achterhoofd. Dat kan voor een reeks aan problemen zorgen. Denk bijvoorbeeld aan moeilijkheden bij het slapen of een depressie. "Ze vinden geen moment van stilte meer", zegt Van Geert. Anderen worden hypergevoelig aan geluid en dreigen zich af te sluiten van de wereld. Zulke aandoeningen zijn vaak definitief en zorgen voor een zware handicap, concludeerde de specialist. -
-
-
"Trauma kan na maanden of jaren bovenkomen"
De psychiater begint door te zeggen dat schade met voorbedachte rade onder specialisten bij de ergste vormen van trauma wordt gerekend. Net zoals slachtoffers van geweld, incest, marteling en oorlog bijvoorbeeld, zegt ze. "Er zijn mensen die onmiddellijk reageren. En er zijn mensen die in het begin eigenlijk niet echt reageren. We hebben de indruk dat het goed gaat, maar in de maanden en jaren daarna kan het trauma bovenkomen." -
Psychiater over posttraumatische stress: "Ze herbeleven wat er gebeurd is"
De voorzitter vraagt de psychiater naar PTSS, posttraumatische stress-stoornis. We spreken van PTSS wanneer een persoon langer dan drie maanden zulke stress ondervindt, legt de psychiater uit. Bij sommige mensen ontwikkelt het zich pas maanden na het initiële incident. "Mensen herbeleven wat er gebeurd is, ze hebben nachtmerries en flashbacks. Ze durven niet slapen in donkere kamers bijvoorbeeld. Ze hebben het gevoel dat ze het geluid van de ontploffing opnieuw horen, dat ze het vuur opnieuw ruiken. Ze durven het openbaar vervoer niet meer nemen, ze durven het vliegtuig op de luchthaven niet meer nemen. Ze durven soms niet meer buitenkomen. Alles voelt vreemd en gevaarlijk aan", zegt ze. "Een soort paranoia. Ze durven niet meer te gaan werken, ze hebben anderen nodig om hen te vergezellen,..."
Zulke posttraumatische stress kan ervoor zorgen dat slachtoffers negatieve gedachten krijgen en geen vertrouwen meer hebben in anderen. Iedereen is een verdachte. Bij terreur is het ook typisch dat de vijand ontzichtbaar is. De vijand kan overal zijn, legt ze uit.
Op zulke momenten schakelt hun overlevingsmechanisme in. Slachtoffers trekken zich terug en voelen zich helemaal geïsoleerd van de rest van de wereld. Dat kan voor een reeks aan problemen zorgen en een effect hebben op hun relaties. "Dat oplossen, vraagt tijd." -
Een leven voor en na het trauma
Vanuit de jury komt de vraag of slachtoffers op temrijn in staat zijn om hun emoties terug te vinden, wanneer ze in een staat van emotionele anesthesie verkeren. Therapie kan helpen, zegt de psychiater. Het is mogelijk om slachtoffers te leren omgaan met dat trauma. Therapie kan er bijvoorbeeld bij helpen het trauma te integreren in het leven zodat een slachtoffer wel nog verder kan met het leven. Maar opnieuw dezelfde persoon worden als voordien? "Er is een leven voor en een leven na een trauma", zegt ze. -
-
-
- NB
Psychiater getuigt op terreurproces: “Dat mensen hen echt wilden vernietigen, is heel zwaar om te aanvaarden”
De slachtoffers van de aanslagen werden geconfronteerd met “de wil om de ander te vernietigen”. Die blinde vernietigingsdrang, die eigen is aan terreur. En volgens psychiater Nadia Kadi-Van Acker, die kwam getuigen op het terreurproces in Brussel, veroorzaakt net dat de ergste trauma’s. - NB
-
-
"Nog steeds dagelijkse strijd"
Vanmorgen zijn vier mensen objectief komen vertellen over de gevolgen van de aanslagen van 22 maart 2016. Nu komen tientallen slachtoffers hun kant van het verhaal vertellen, zegt Aline Fery, advocate van slachtoffercollectief Life4Brussels, aan het begin van de namiddag. Ze spreekt van een dagelijkse strijd die velen van hen nog steeds voeren. Ze legt ook uit dat sommige slachtoffers niet naar de assisenzaal zullen komen. "Niet omdat ze niet geïnteresseerd zijn, maar omdat ze de moed niet hebben." -
-
"Ik herinner me de bom niet, enkel de duisternis"
"Ik zou naar de Verenigde Staten reizen om bij mijn familie te voor spring break. Zoals gewoonlijk stond ik op, nam mijn valies en nam een taxi rond 7u. Ik kwam aan op de luchthaven en ging naar de vertrekhal. Ik ging mijn bagage afgeven en was met mijn broer aan het bellen. Een normale tiener die met haar smartphone bezig was en ik vertelde mijn broer dat hij moest gaan slapen, want daar was het toen 3 uur 's nachts in Californië", vertelt De Lavalette."Enkele momenten voor de bom afging, hing ik de telefoon op. Ik herinner me de bom zelf niet. Alles wat ik me herinner is duisternis en dat ik in de lucht werd geblazen. Mijn volgende herinnering is dat ik wakker werd op de grond van de vertrekhal. Ik keek rond. Ik zag dat mijn rechterbeen een hoek vormde. Ik realiseerde me wat er gebeurd was. Ik bleef rond me keken voor hulp. Ik vond een vrouw naast me. Ze was nog in leven. Haar haar stond in brand. Uit een reflex deed ik de vlammen uit met mijn handen. Ze realiseerde toen dat er iemand was. Ik hield haar hand vast en de eerstehulp kwam." -
"Ik wist dat ik niet dood was"
"Het volgende dat ik me herinner is dat eerstehulpdiensten in het gebouw kwamen. Ik zag het verschil tussen de deur en de rest van de hal. Het was zoals de poorten van de hemel. Een deur van licht. Ze tilden de vrouw naast me op. Ik begrijp nu dat er in zulke situaties een triage is. Ik leerde later dat ik de categorie 'geen prioriteit' kreeg en het niet zou overleven. Daarom werd ik achtegelaten. Ik dacht toen: waarom ik niet?"
"Een tijd ging voorbij en ik kon opnieuw horen. Ik realiseerde me dat ik hetzelfde moest doen als anderen: roepen om hulp. Niemand kwam. Ik keek rond en zag een brandweerman en ik gooide mijn rechterhand omhoog. Hij riep naar iemand anders en zei: er is hier iemand. Daarna kwamen drie of vier hulpverleners. Ik herinner me dat ze mijn benen op de brancard legden. Ze deden me een nekbrace aan en ze brachten me naar buiten. Ik had het gevoel dat ik in orde zou komen. Ik zag het verschil in het licht. Ik wist dat ik niet dood was. Ze legden me op de grond en ik was zo moe. Ik wou gewoon slapen. Ik herinner dat iemand zei dat ik moest wakker blijven. Na een tijdje was het gewoon donker. Ik denk dat ik het bewustzijn heb verloren. Dat is de laatste herinnering die ik van die dag heb. De volgende herinnering is dat ik na een maand in coma wakker werd in het ziekenhuis." -
Beide benen moeten amputeren
"Toen ik wakker werd uit de coma was ik heel verward. Ik herinnerde me niet wat er gebeurd was", vertelt ze. "Ik kreeg toen te horen wat er gebeurd was. Een tijd lang wou ik het niet aanvaarden. Ik kon het niet geloven. Na een tijdje, en met de steun van mijn familie, kon ik verder gaan met mijn leven. Ik kon mijn vrienden zien tijdens mijn vier maanden in de ICU en mijn familie was heel de tijd bij me. Ik leerde opnieuw lachen."
"Ik had veel operaties tijdens die vier maanden. Om mijn leven en mijn benen te redden. De dokters hebben alles geprobeerd, maar er was te weinig bloedtoevoer. We moesten uiteindelijk beide benen amputeren onder de knie." -
"Mijn leven was over"
De Lavalette verbleef nog lange tijd in het ziekenhuis en leerde er omgaan met een rolstoel, zodat ik "een beetje een normaal leven kon leiden." "Het vroeg mentaal veel kracht van me om te overkomen wat er gebeurd was en te leren mijn handen opnieuw te gebruiken en op een hele nieuwe manier leren leven. Na een tijdje kon ik de dingen leren die ik moest kunnen om een zelfstandig leven te leiden. Ze mocht na een tijdje voor een vakantie naar huis. "Dat maakte mijn leven zo veel beter. Voor die vakantie was ik in de slechtste mentale staat ooit."
Haar moeder besloot daarom om haar paard naar het ziekenhuis te laten komen, zodat ik iets had om voor te vechten. 'Want op dat moment had ik niets meer om voor te lezen. Mijn leven was over. Dat dacht ik toch. Ik realiseerde me dat er toch iemand op me wachtte tot ik beter was. Ik moest mijn best doen om terug tot bij haar (mijn paard, red.) te kunnen komen." -
"Ik wilde terug naar school"
Na haar vakantie in het zuiden van Frankrijk keerde De Lavalette terug naar het ziekenhuis. "Ik had een nieuw zicht op hoe mijn leven er zou uitzien. Ik wilde terug naar school. Mijn leerkrachten kwamen naar het ziekenhuis en hielpen me de leerstof in te halen. Ik kon zo mijn schooljaar beëindigen. Ik wist dat ik terug naar school wou gaan, dus ik moest zorgen dat ik gezond genoeg was om het ziekenhuis te verlaten.""Ik had vier doelen toen ik in het ziekenhuis lag. Eén daarvan was terug naar school te keren, ik wilde ook afstuderen samen met mijn vrienden. Ik wilde wandelend mijn diploma halen en als laatste wilde ik naar de Olympische Spelen gaan. Ik wist dt ik het kon, maar ik had gewoon tijd nodig." -
Revalidatie in de Verenigde Staten
De Lavalette probeerde daarna via het Pentagon een goedkeuring te krijgen om in een militaire instelling in de Verenigde Staten te revalideren. Dat lukte ook na vier weken. Ze vertrok naar San Diego. "Toen ik er aankwam, werd ik getest op alles wat ik kon en wat ik niet kon. Daarna werkten we aan mijn kracht, mijn gehoor, mijn brandwonden, mijn wandelen,... Ik kon veel problemen oplossen met mijn handen."
In september 2018 ging ze naar de universiteit. "Het was vreselijk. Ik was er niet klaar voor. Dat wist ik niet. Ik werd erg depressief. Ik wist niet dat als je niet voor je lichaam zorgt, dat je dan doorligwonden krijgt", vertelt ze. "In maart 2019 werd ik opgenomen in het ziekenhuis voor zo'n doorligwonde. Ik werd niet op de beste manier behandeld. Ik had de steun niet meer van het leger. Dat hele verhaal duurde 8 maanden." Opnieuw onderging De Lavalette meerdere operaties voor de doorligwondes die ze had.Door achtergebleven metaal in haar lichaam liep ze ook een chronische infectie op, vertelt ze. "Daar kunnen ze niets aan doen." -
Olympische Spelen
De Lavalette vertelt hoe ze na die doorligwondes opnieuw begon te trainen met haar paard voor de Olympische Spelen. Ze moest daarvoor naar Florida verhuizen, maar toen sloeg de coronapandemie toe. Dat zorgde ervoor dat de Spelen van Tokio werden uitgesteld. Bovendien viel ze tijdens een training van haar paard en brak ze haar been. Na de breuk kon ze wel opnieuw deelnemen aan internationale wedstrijden. In de zomer van 2021 werd ze uiteindelijk geaccepteerd in Team USA voor de Paralympische Spelen. -
-
Volgende getuige: Virgina Baldwin
Virgina is de echtgenote van de Amerikaan Bruce Baldwin. Hij overleed tijdens de aanslagen op Zaventem. Zij laat weten niet naar de assisenzaal te komen, maar diende wel een verklaring in. Daarin vertelt ze over het leven van haar echtgenoot. "Hij was in goede gezondheid. Bruce had nog vele jaren voor zich", klinkt het.
"We hadden tien minuten later kunnen vertrekken, een andere weg kunnen nemen, en dan hadden we vastgestaan in de file", aldus de Amerikaanse. De vrouw werkte op het moment van de aanslagen voor de missie van de VS bij de NAVO. Haar echtgenoot zou op 22 maart 2016 naar de VS vliegen om er een maand bij zijn familie door te brengen.
"Niemand zou achtervolgd mogen worden door de simpele herinnering van het vervoeren van haar echtgenoot naar de luchthaven. Door de beslissing om de snelste weg te nemen naar de luchthaven, door de snelle kus voor hij vertrok met zijn valies. Dat zou men zich allemaal niet mogen herinneren. Net als het vreselijke lawaai dat volgde", aldus de echtgenote. Ze schreef hoe alles in Brussel haar aan haar echtgenoot herinnerde toen ze terugkeerde na zijn begrafenis in Saint-Louis. "Er waren momenten waarop ik gedesoriënteerd was, waarin ik mijn lichaam verliet. Ik leefde in een mist, een droom, en daarin leefde Bruce nog. Maar het was geen droom, het was een constante nachtmerrie terwijl ik niet sliep", aldus de vrouw.
Ze vertelde ook over plotse flashbacks naar reizen in Syrië, kampeertrips naar de Grand Canyon en een verblijf in Israël. "Maar het waren geen blije herinneringen, enkel een herinnering aan het feit dat hij er niet meer is. Indien Bruce een natuurlijke dood gestorven was, dan had ik een gezond verdriet gehad. Niet het gevoel dat scheermessen in mij snijden", aldus de vrouw nog. "De moord op Bruce heeft mijn DNA overhoop gegooid."
-
Volgende getuige: Miriam Scintu
Mariam Scintu, de mama van de overleden Duitse Jennifer Waetzmann-Scintu (29), zegt niet in staat te zijn om te komen getuigen en vraagt om begrip. Er zal voorgelezen worden uit het moraliteitsverslag. Daarin wordt het leven van de jonge vrouw beschreven. De Duitse stapte het jaar voor de aanslagen in het huwelijksbootje met Lars Waetzmann (30). Het koppel uit Aken zou op 22 maart van Zaventem naar New York vliegen voor een late huwelijksreis, maar zo ver kwam het niet. Jennifer kwam om het leven bij de explosies in de vertrekhal. Haar echtgenoot werd in kritieke toestand opgenomen in het ziekenhuis.
-
-
Proces gaat dinsdag voort met getuigenissen van slachtoffers Zaventem
Het proces gaat dinsdag voort met de getuigenissen van de slachtoffers van de aanslag op Brussels Airport. Onder hen de Indiase Nidhi Chaphekar, die stewardess was op het moment van de aanslagen en wier foto de wereld rondging. Op de planning staan twaalf personen, maar voorzitter Laurence Massart liet weten dat acht van hen niet zullen komen getuigen. Mogelijk leest de voorzitter van die getuigen wel voor uit verhoren of verklaringen, zoals ze dat maandag ook deed voor twee familieleden van slachtoffers die niet kwamen getuigen. De getuigenissen van de slachtoffers en hun nabestaanden duren tot eind maart. -
- NB
Beatrice (24) krijgt hele zaal muisstil tijdens terreurproces: “Ik kreeg het label ‘rood’. Geen prioriteit, weinig kans op overleven”
Vorige week nam ze deel aan een ruiterwedstrijd in Doha. Volgend jaar hoopt ze mee te doen tijdens de Olympische Spelen in Parijs. Beatrice de Lavalette (24) is zoveel meer dan ‘slachtoffer van de aanslag op Zaventem’. Net dat wilde ze maandag ook komen tonen, als eerste getuige in een lange rij slachtoffers. Dat ze haar leven niet hebben afgepakt. Dat zij de winnaar is.
Lees hier meer.
- NB
-
Zitting van start: Abdeslam verlaat de zaal, Krayem blijft zitten
De zitting gaat van start. Salah Abdeslam beslist opnieuw de zaal te verlaten. Osama Krayem blijft vandaag opnieuw in de zaal zitten. Gisteren bleef hij ook om de eerste slachtoffers aan te horen. De maanden voordien besloot hij altijd de zaal te verlaten.
Ook Ibrahim Farisi is vandaag aanwezig in de assisenzaal. Zijn broer Smail niet.
Vandaag staan opnieuw verschillende slachtoffers op de planning. De voorzitter gaf gisteren al aan dat velen van hen niet in de assisenzaal zullen verschijnen. Gisteren lieten twee nabestaanden ook al weten dat ze niet in staat waren om te getuigen. Voorzitter Massart las daarom een verklaring voor.
-
Eerste getuige: stewardess op het bankje
Het eerste slachtoffer dat vandaag plaatsneemt aan de micro vooraan in de assisenzaal is de Indiase stewardess Nidhi Chaphekar. Een foto van de vrouw net na de aanslagen op een bankje in de luchthaven van Zaventem ging de wereld rond. Haar familie kreeg een tijd lang geen nieuws over haar toestand, maar door de foto wisten ze wel dat de vrouw nog in leven was.
-
-
"Er was veel rook en er vlogen kleine stukjes in het rond"
"Ik was een stewardess en ik vloog voor Jet Airways, vliegen was mijn passie, ik hield ervan om naar Brussel te komen", zegt ze. Chaphekar legt uit dat op het moment dat ze in 2016 in Brussel landde in India het lichtfestival gevierd werd. "Toen ik gisteren landde voelde ik iets heel gelijkaardig", zegt ze. Holi, het lichtfestival wordt morgen in India gevierd."Op 22 maart moesten we ons aanmelden in de luchthaven om 8 uur 's morgens. Als hoofd van de vlucht ging ik eerder. Ik had drie koffers bij me. Ik was onderweg naar de tweede verdieping, toen ik de eerste explosie zag. Er vlogen dingen in de lucht. Er was veel rook en kleine stukjes vlogen rond. Ik wou helpen, maar een collega trok me weg en zei: 'Stop'. Ik wou helpen, hij zei dat ik moest wachten. In die kleine tijdspanne begonnen mensen te roepen, ze waren bang. Ik dacht dat we overrompeld zouden worden." -
"Een muur van vuur"
"Iedereen startte met lopen. Ik wou weglopen, maar het was te laat voor mij. Er was een tweede explosie. De explosie voelde zoals een muur van vuur. Het geluid van de explosie was zo luid. Mijn beide oren leken te scheuren. Ik heb nog steeds tinnitus. Het licht van de explosie voelde alsof iemand bliksem in je gezicht gooide. Ik verloor het bewustzijn."
Chaphekar dacht aan haar kinderen en haar gedachten zeiden haar dat ze moest opstaan. "Daardoor opende ik mijn ogen. Ik hapte naar adem. Ik kon niets zien. Ik probeerde te roepen om hulp. Ik probeerde recht te staan, maar mijn benen voelden alsof ze er niet waren. Ik was bang dat ik mijn benen was verloren. Ik probeerde te bewegen, maar het lukte niet. Ik zei tegen mezelf dat ik weg moest, stel dat er nog een explosie zou volgen. Toen ik eindelijk mijn benen kon zien, dacht ik 'godzijdank, ik ben nog heel.' Als ik hier langer blijf, dan kan ik sterven." -
"In zo'n situatie weet je niet hoe lang het zal duren eer je hulp zal krijgen"
Iemand kwam haar helpen. Die persoon zei dat ze moest rechtstaan, maar dat kon ze niet. Uiteindelijk hielp iemand haar op een bankje in de luchthaven. Daar werd de bekende foto van de vrouw genomen. Chaphekar vertelt dat de vrouw die de foto nam zich had verstopt in een fotohokje. Uiteindelijk nam ze elf foto's.Wat later hielp een verpleegkundige haar haar bebloede been af te binden. "In zo'n situatie weet je niet hoe lang het zal duren eer je hulp zal krijgen", zegt ze. Door haar opleiding als stewardess wist ze dat ze snel moest handelen.
De vrouw werd naar buiten gebracht en vertelde omstaanders dat ze haar benen niet meer voelde. Ze vroeg om haar familie te bellen. Een politieagent ontfermde zich over haar. Opnieuw vertelde ze aan hem dat ze haar benen niet meer voelde. De agent dacht op een bepaald moment dat de vrouw overleden was, omdat ze haar ogen sloot en niet meer reageerde, maar uiteindelijk kwam ze toch opnieuw bij bewustzijn.
-
"Mijn huid kwam mee los"
Chaphekar beschrijft hoe hulpverleners haar kleren openknipten om te bekijken of ze niet meer verwondingen had die onmiddellijk moesten verzorgd worden. Daar kreeg ze ook een tag. Toen ze haar naar het ziekenhuis probeerden brengen, sprak ze enkele poilitieagenten aan. "Zie je iemand in een geel jasje? Kan je ze zeggen dat ik nog leef. Dat ze mijn familie bellen. Mijn naam is Nidhi", vertelde ze aan de agenten.
Ze werd naar een ziekenhuis in Antwerpen gebracht. In het ziekenhuis verwijderde ze haar juwelen. Een armband rond haar rechterarm kregen ze niet meteen los. Chaphekar probeerde hem zelf uit te doen, maar haar handen waren gezwollen. "Ik weet niet waar ik de kracht vandaan haalde, maar ik trok de armband los en al mijn huid kwam mee." De vrouw omschrijft ook hoe de dokters zich op dat moment realiseerden dat ze geen zwarte vrouw was, maar dat ze erg zware brandwonden had. -
Tien uur lang wist haar familie niet waar ze was
De vrouw vertelt hoe haar echtgenoot naar haar collega belde en te horen kreeg dat er een explosie was in de luchthaven van Zaventem. Ze wisten niet waar ze was. Haar echtgenoot belde naar de ambassade en het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar kreeg geen informatie. Haar schoonbroer belde daarna en vertelde aan de echtgenoot dat hij foto's van Nidhi had gezien. "'Ik stuur ze niet naar jou, maar ze is oké', zei de broer. Mijn foto verscheen overal, maar er was geen update over mij."
Tien uur lang wist haar familie niet waar ze was. Alle ziekenhuizen werden gebeld, maar er werd geen informatie vrijgegeven. Na tien uur wisten ze pas waar ze was. Haar echtgenoot vroeg aan een vriend om naar het ziekenhuis te gaan om te verifieren dat zij het was. De vriend vertelde aan de echtgenoot dat hij zag dat haar naam en die van haar echtgenoot bij haar stonden in het ziekenhuis, maar dat hij haar niet herkende door de zware verwondingen. Haar echtgenoot moest naar Brussel komen. -
Eén vinger bewoog
De vrouw werd in een coma gehouden. Op 30 maart probeerden de dokters haar wakker te maken. Haar echtgenoot mocht ook voor het eerst binnen in haar kamer. Hij zei dat hij niet wist waar hij haar mocht aanraken. De dokters zeiden hem dat hij moest proberen met haar te spreken.
Toen er niets gebeurde, gaven de dokters hem de raad te bellen naar alle familieleden zodat zij via de telefoon met haar konden proberen spreken. Toen haar dochter tegen haar sprak, bewoog ze één vinger. Ze moesten haar nog verder aanmoedigen van de dokters. Daarna bewoog ze haar handen en begon haar hele lichaam te schudden. Al haar parameters gingen omhoog. De dokters zeiden te stoppen.Daarna ging haar situatie achteruit. Haar echtgenoot dacht dat het zijn schuld was en dat hij een bacterie had binnengebracht.
-
"Ik opende mijn ogen na 23 dagen in coma"
Haar echtgenoot panikeerde en belde de ambassade, de ministers, dokters, ....Volgens haar artsen was de situatie niet goed. "Dit kan leiden tot haar einde", zeiden ze. Uiteindelijk besloten ze nog verder onderzoek te doen en werden stukjes metaal in haar botten gevonden. "Ze moesten mijn voet en elleboog opensnijden om die stukjes te verwijderen."
"Uiteindelijk opende ik mijn ogen na 23 dagen in coma", zegt ze. Haar echtgenoot mocht haar toen opnieuw zien. Toen hij binnenwandelde, zag hij iemand zonder haar en onder de littekens. Hij ging opnieuw buiten en zei tegen de verpleegster dat hij zijn echtgenoot wou zien. De verpleegkundige verzekerde hem dat het zijn vrouw was in die kamer.
Chaphekar vertelt dat ze in die eerste dagen niemand van haar familieleden herkende. Dagenlang kwamen haar echtgenoot, haar zus, haar schoonbroer en vrienden langs, maar ze herkende hen niet. Misschien was ze haar herinneringen verloren, zeiden de dokters, maar het kon ook door de schok komen. Haar familieleden bleven langskomen en uiteindelijk kwamen de herinneringen terug. "Maar ik maak nog steeds veel fouten. Bij data, herinneringen, lezen, communiceren. Er is altijd een gat. Een verwarring."
