Net als de andere reacties uit werkgevershoek, is ook die van ondernemersorganisatie Unizo op de actie- en stakingsdag van woensdag afwijzend. "De vakbonden blijven blind voor de problemen waarmee de bedrijven geconfronteerd worden en gijzelen schaamteloos onze economie", zegt Unizo-topman Danny Van Assche.

"Geen greintje begrip" heeft Unizo voor de vakbondsacties voor onder andere meer koopkracht en betaalbare energieprijzen. De organisatie wijst erop dat door de automatische loonindexering de lonen in België veel sterker stijgen dan bij de buren. "Volgens de Nationale Bank van België zullen de loonkosten in de privésector in België dit jaar bijna dubbel zoveel stijgen in vergelijking met het gemiddelde van buurlanden Nederland, Frankrijk en Duitsland", klinkt het. "Voor 2023 wordt verwacht dat de kloof nog groter wordt."

"Ondernemers hebben af te rekenen met een ongeziene loonindexatie, een oplopende loonkostenhandicap, een stijging van zowat alle kosten en de verminderde mogelijkheid om die effectief door te rekenen", somt Van Assche op. Volgens hem is de koopkracht van de werknemers gegarandeerd dankzij de automatische loonindexering en steunmaatregelen voor de gezinnen. "Er is gemiddeld genomen geen koopkrachtcrisis in België", zegt de Unizo-toman. "En tóch voert men actie, legt men schaamteloos het land plat en wil men extra loonsverhogingen. Dit is de mensen blaasjes wijsmaken en onze economie verder om zeep helpen."

Het is nog niet duidelijk hoe zwaar de actie- en stakingsdag woensdag voelbaar zal zijn in het Vlaamse onderwijs. In sommige scholen zal de stakingsbereidheid groot zijn, in anderen dan weer niet. Scholen zijn op hun beurt eerder bezorgd over hoe sommige leerlingen op school geraken, blijkt dinsdag na een rondvraag.

ACOD Onderwijs kan dinsdagnamiddag geen cijfers plakken op de actiebereidheid. "Zoals gewoonlijk zijn er plaatsen waar de stakingsbereidheid groot is en andere plaatsen waar het miniem is", zegt Nancy Libert van ACOD Onderwijs. "Traditioneel horen we een grotere bereidheid bij het GO! en bij de steden en gemeenten en dan vooral in de grootsteden." De meeste bereidheid is te vinden in Antwerpen en in Oost-Vlaanderen, waar er verschillende piketten aan scholen zullen zijn.

Een steekproef van Katholiek Onderwijs Vlaanderen leert dat het aantal stakende leraren op katholieke scholen beperkt zal zijn. "Waar toch gestaakt wordt, gaat het slechts om enkelingen. Scholen zijn eerder bezorgd over hoe sommigen van hun leerlingen op school moeten geraken", benadrukt woordvoerder Pieter-Jan Crombez.

Ook GO! Onderwijs Vlaanderen kan de actiebereidheid moeilijk in kaart brengen. "Uit de signalen die ik nu opvang, leid ik af dat de meeste scholen weinig of geen problemen verwachten. Daar waar leraren afwezig zijn, voorziet de school opvang. Voorlopig heb ik nog geen enkel signaal gekregen van een school die de deuren zou moeten sluiten omdat ze geen opvang kunnen garanderen", aldus woordvoerder Nathalie Jennes.

Vanaf dinsdagavond 22 uur is er hinder bij het spoor, door de interprofessionele staking van woensdag. Spoorwegmaatschappij NMBS heeft een alternatieve dienstregeling uitgewerkt waarbij een kwart van de treinen zou rijden. De hinder zal het grootst zijn in Wallonië.

Woensdag voeren de vakbonden in alle sectoren actie voor meer koopkracht. Traditioneel starten de acties bij het spoor al de avond voordien om 22 uur. De spoorhinder zal aanhouden tot donderdagochtend.

De NMBS werkte een alternatieve dienstregeling uit op basis van het personeel - ook dat van spoornetbeheerder Infrabel - dat heeft aangegeven niet te zullen deelnemen aan de staking. Tussen de grote steden zal een derde van de IC-treinen rijden. Van de voorstedelijke S-treinen en de lokale L-treinen rijdt een kwart. De meeste P-treinen, die worden ingelegd tijdens de ochtend- en avondspits, worden geschrapt.

De hinder zal groter zijn in Wallonië dan in Vlaanderen. In het grootste deel van de provincies Namen en Luxemburg en in een deel van Waals-Brabant zal er helemaal geen treinverkeer zijn, omdat er onvoldoende personeel beschikbaar is in het seinhuis van Infrabel in Namen, "dat noodzakelijk is om het treinverkeer veilig te laten verlopen", aldus de NMBS.

Reizigers kunnen de routeplanner raadplegen voor ze naar het station vertrekken. Die zal enkel de treinen aangeven die effectief rijden.

De internationale verbindingen van Thalys, Eurostar en TGV INOUI en de Amsterdammer zullen normaal rijden. Voor de nachttrein van de Oostenrijkse spoorwegen is er wel hinder. De Nightjet die dinsdagavond vertrekt in Wenen, rijdt niet verder dan Keulen, waarna reizigers met de ICE van de Duitse spoorwegen hun weg naar Brussel moeten voortzetten. Hetzelfde geldt voor de terugkerende trein op woensdagavond: die vertrekt vanuit Keulen naar Wenen, waardoor reizigers uit Brussel eerst de ICE moeten nemen.

In Brussel rijdt door de nationale actie- en stakingsdag om 6.30 uur alleen metrolijn 1, de lijn is verlengd tot aan de halte Erasmus. Dat heeft openbaarvervoersmaatschappij MIVB gemeld op Twitter. Bij de trams rijden alleen lijnen 3, 4, 7, 8, 9, 51 en 92, bij de bussen rijden de lijnen 2, 36, 46, 50, 53, 56, 59, 71, 87 (verlengd tot Zwarte Vijvers), 95 en t-bus 92.

Door de nationale actie- en stakingsdag is er vandaag veel hinder op het netwerk van de Waalse openbaarvervoersmaatschappij TEC. In Charleroi is het bus- en tramverkeer volledig lamgelegd, meldt de regionale TEC om 6.30 uur op haar website. In de regio Luik-Verviers rijden de meeste lijnen niet. Ook in Namen-Luxemburg zijn verschillende routes geschrapt en in Henegouwen is het netwerk volgens TEC "ernstig verstoord". De lijst van de betrokken lijnen is te raadplegen op de website van de openbaarvervoersmaatschappij. In Waals-Brabant zijn tientallen lijnen getroffen.

De algemene actie- en stakingsdag leidt woensdagmorgen niet tot grote problemen op Brussels Airport. Een groot deel van de vluchten was vooraf al geschrapt maar de vluchten die wel voorzien waren, vinden gewoon plaats. Alles verloopt dan ook rustig, klinkt het bij de luchthaven.

Om lange wachtrijen en vertragingen te vermijden was 60 procent van de vluchten op Brussels Airport woensdag al preventief geschrapt, wat overeenkomt met in totaal 223 vluchten. "Alle reizigers zijn door de luchtvaartmaatschappijen geïnformeerd en er zijn vluchten omgeboekt", zegt Ihsane Chioua Lekhli, woordvoerder van Brussel Airport. "Het is daardoor vrij rustig. Er is geen sprake van chaos of lange wachtrijen." Er moesten woensdagochtend ook geen extra vluchten meer geschrapt worden. 

Ook de afhandeling van de bagage levert geen problemen op. "Er wordt bij de afhandelaars gewerkt met een kleinere bezetting. Daarom hadden we aangeraden om enkel handbagage mee te nemen", zegt Chioua Lekhli. "De bagage die er toch was, kon wel worden afgehandeld."

De fabriek van Volvo Cars Gent, die in het havengebied ligt, kan woensdag niet produceren. Een minderheid van de medewerkers, bij de Gentse autobouwer zijn dat er in totaal bijna 7.000, is aanwezig. Dat is onvoldoende om de band te laten draaien voor de ochtendploeg. De medewerkers die wel aanwezig zijn, krijgen ander werk. De Gentse haven wordt geteisterd door wegblokkades en de vakbondsacties lijken ook bij andere bedrijven veel navologing te krijgen.

In de Gentse haven zijn woensdag amper dokwerkers aan de slag gegaan om schepen te laden en lossen. Dat zegt directeur Peter Heyde van de centrale van de dokwerkers. Zowat 450 havenarbeiders staan in voor die taak, maar de actie- en stakingsdag wordt massaal gevolgd. Ik ga ervan uit dat er vandaag niet gewerkt wordt", zegt Heyde. "Een aantal bedrijven had dat veiligheidshalve ingecalculeerd", klinkt het nog. De directie van North Sea Port had rederijen en stouwers opgeroepen om alle zeeschepen in te plannen op een eerder of later tijdstip. Gemiddeld arriveren en vertrekken elke 24 uur zowat 5 schepen in het Gentse deel van de haven. "Dit is een enorm imagoverlies voor de haven van Gent, waar de sociale vrede hoog op de agenda staat", vindt Heyde. "We kunnen uitpakken met een enorm positief sociaal klimaat." De stakingsbereidheid is volgens de directeur te wijten aan misverstanden rond aanpassingen aan de wet-Major.

In grote West-Vlaamse steden als Kortrijk, Oostende en Brugge blijft de hinder vanwege de nationale actie- en stakingsdag woensdag vrij beperkt. De dienstverlening blijft er zo goed als overal gegarandeerd. Wel zijn er op enkele plaatsen stakingsposten. Ook hogescholen ondervinden weinig hinder.

In Brugge heeft de staking zo goed als geen impact op de dienstverlening. "Er zijn enkele mensen die gebruik maken van het recht op staken, maar dat is zeer beperkt. De dienstverlening blijft overal gegarandeerd", zegt de schepen van Personeel en Organisatie Pieter Marechal (CD&V).  Aan de stelplaats van De Lijn in Brugge staat wel een stakerspost.

Ook in Kortrijk blijft de dienstverlening gegarandeerd. Op Hoog Kortrijk is er aan de site van het bedrijf Barco wel een stakingspost opgesteld. Daar delen de vakbonden ACV en ABVV pamfletten uit aan medewerkers. Die laatste worden druppelsgewijs doorgelaten, wat woensdagmorgen voor wat file zorgde. Rond 11 uur ronden de actievoerders hun actie af. In Oostende staat een stakerspost opgesteld aan het depot van De Lijn. Daar willen tientallen actievoerders het signaal geven dat ze de besparingen op openbare diensten beu zijn. Ook het containerpark in de stad is gesloten. 

De hogescholen in de provincie ondervinden geen hinder vanwege de staking. Bij Howest zijn er geen acties aan de gang en is bijna iedereen aan de slag. "Wij ondervinden geen impact en de lessen kunnen gewoon doorgaan", klinkt het. Ook bij hogeschool Vives loopt alles zoals gewoonlijk. "Er zijn enkelingen die staken maar over het algemeen is iedereen aan het werk en blijft de impact nihil", zegt woordvoerder Frank Devos. Ook bij KU Leuven campus Kortrijk worden geen acties ondernomen en kunnen de lessen doorgaan.

Een op de vier kmo's ondervindt woensdag hinder door de vakbondsacties voor meer koopkracht en betaalbare energie. Dat meldt Unizo, op basis van een rondvraag bij de leden. De ondernemersorganisatie noemt de acties "wereldvreemd" en "enorm betreurenswaardig". Er wordt woensdag gestaakt in 2 procent van de kmo's met personeel, stelt Unizo. Maar daarnaast ondervinden ook heel wat ondernemingen op een andere manier impact van de staking. Dertig procent van de kmo's die leveren aan klanten, maken melding van leveringen die niet kunnen plaatsvinden. Van de ondernemingen die leveringen verwachten, zegt dan weer 42 procent dat de leveranciers er niet doorkomen.  

PVDA  betuigt woensdag haar solidariteit met de stakers en roept minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) op om geen koninklijk besluit te ondertekenen dat de lonen blokkeert. Minister Dermagne laat woensdag weten dat hij zich op deze actiedag onthoudt van commentaar. De loononderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers in de Groep van Tien liepen enkele dagen geleden uit op een sisser. Er kwam geen akkoord uit de bus over de loonnorm en de welvaartsenveloppe. Daardoor ligt de bal nu in het kamp van de regering, en meer bepaald dus in dat van minister van Werk Dermagne. 

In de Gentse vestiging van ArcelorMittal blijven de hoogovens woensdag warm. In de warme fase loopt de productie, bevestigt de directie, en is de veiligheid van de industriële installatie gegarandeerd. Alle activiteiten - tot en met de staalfabriek - zijn woensdag actief. Ook bij ondersteunende diensten is er werkwilligheid.

In de koude fase is er zo goed als geen activiteit. Het gaat dan om afdelingen als de warmwalserij, de koudwalserij en de bekledingslijnen. Bij ArcelorMittal werken ruim 3.000 staalarbeiders.

De beste manier om deze crisis door te komen is de handen in mekaar te slaan, niet de tegenstellingen nog aan te wakkeren. Dat zegt premier Alexander De Croo (Open VLD) aan Belga naar aanleiding van de nationale actie- en stakingsdag woensdag. De premier wijst op de maatregelen die de federale regering al genomen heeft, maar beseft dat die niet alle problemen oplossen. "Het eerlijke verhaal is dat geen enkele overheid vandaag in staat is om de volledige pijn van deze crisis weg te nemen."

De eerste minister pleit ervoor om de handen in mekaar te slaan en niet de tegenstellingen nog aan te wakkeren. "Het is in die geest dat de regering zal blijven werken, met oog voor het zo goed mogelijk beschermen van de koopkracht van mensen, maar tegelijk ook met grote aandacht voor de concurrentiekracht van onze bedrijven."

In Gent is een belangrijke toegangstunnel tot de Gentse haven nog steeds geblokkeerd. Ondertussen zijn daar een negentigtal actievoerders, zegt de federale politie. Auto's kunnen met mondjesmaat door de tunnel aan de Vliegtuiglaan, die verderop overgaat in de John F. Kennedylaan. De politie vraagt om het punt te vermijden en legt indien nodig omleidingen in. Maar rond het middaguur gebeuren in enkele havenbedrijven ploegwissels. Dat leidt tot een opstoot in het verkeer en mogelijk bijkomende chaos. De verbindingsas loopt doorheen het oostelijk deel van het havengebied en Gentse werkwilligen die naar havenbedrijven pendelen, maken er vaak gebruik van.

De blokkade leek woensdagochtend opgetrokken door niet-gesyndiceerde havenarbeiders. Maar de federale politie treft ter plaatse wel enkele syndicale vlaggen aan. Op beelden lijken sympathisanten van het ABVV de onaangekondigde actie te steunen. De socialistische vakbond ontkent evenwel betrokkenheid bij de blokkade en veroordeelt de actie ook. Eerder op de dag was ook verderop in het havengebied, op de R4 ter hoogte van de zogenaamde Towerbrug, een wegblokkering. Vakbondsmilitanten van ABVV, ACV en ACLVB hielden daar een twintigtal minuten het verkeer richting Nederland tegen. Die actie is wel uitdrukkelijk door de bonden gedragen, maar is ondertussen dus afgelopen. Ook aan de turborotonde zijn woensdag verkeersproblemen ten gevolge van de actie- en stakingsdag.

Zowat zeventig procent van de werknemers in Brussels Airport heeft het werk neergelegd. Dat meldt Hans Elsen, secretaris van ACV-Puls Luchtvaart en Logistiek, woensdag aan Belga. "Dit betekent dat de actie draagvlak heeft", aldus Elsen. Op de luchthaven is de impact van de staking beperkt, bleek woensdagochtend al. Ongeveer zestig procent van de vluchten was al preventief geannuleerd.

Volgens een lijst die ABVV opstelde, zijn er woensdag in de provincie Vlaams-Brabant acties op 34 plaatsen, van pamfletverdelingen tot stakersposten. Bij elf bedrijven, waaronder Duracell (Aarschot), Asco (Zaventem), Java (Rotselaar) en Schindler (Drogenbosch), werden stakersposten opgesteld. Twee warenhuizen van Carrefour in Aarschot en Tienen bleven toe.

De algemene actie- en stakingsdag leidt woensdag niet tot grote problemen op Brussels Airport. Een groot deel van de vluchten was vooraf al geschrapt maar de vluchten die wel voorzien waren, vinden gewoon plaats. Alles verloopt dan ook rustig, klinkt het bij de luchthaven.

Om lange wachtrijen en vertragingen te vermijden was 60 procent van de vluchten op Brussels Airport woensdag al preventief geschrapt, wat overeenkomt met in totaal 223 vluchten. "Alle reizigers zijn door de luchtvaartmaatschappijen geïnformeerd en er zijn vluchten omgeboekt", zegt Ihsane Chioua Lekhli, woordvoerder van Brussel Airport. "Het is daardoor vrij rustig. Er is geen sprake van chaos of lange wachtrijen." Er moesten woensdagochtend ook geen extra vluchten meer geschrapt worden. 

Ook de afhandeling van de bagage levert geen problemen op. "Er wordt bij de afhandelaars gewerkt met een kleinere bezetting. Daarom hadden we aangeraden om enkel handbagage mee te nemen", zegt Chioua Lekhli. "De bagage die er toch was, kon wel worden afgehandeld."