Ook Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken, Lydia Peeters (Open VLD), reageert op X, het voormalige Twitter, op het ontslag van Bart Somers. "Merci Bart Somers! We hebben steeds samengewerkt aan liberale bouwstenen in het Vlaamse beleid. Bart heeft zich altijd ingezet voor een inclusief en verdraagzaam Vlaanderen met gelijke kansen voor iedereen. Bedankt voor uw toewijding, harde werk en inspiratie."

Bij de oppositie in Mechelen is vooral verbazing te horen. "Ik ben enorm verrast door deze beslissing", zegt Thijs Verbeurgt, fractieleider van Vooruit. "Ik ga me niet uitspreken over het personeelsbeleid van andere partijen, maar elke positieve keuze voor onze stad kan ik alleen maar toejuichen. Ik wil de huidige burgemeester wel expliciet danken voor het moeilijke werk dat hij tijdens de covidperiode heeft gedaan."

"Op quasi een half jaar voor de parlementsverkiezingen zijn ministerbonus zo uit handen geven, dat doe je niet zomaar. Hij en alleen hij weet wat hem daartoe drijft, ik hoop alleen dat dit snel uitkomt", aldus N-VA-fractieleider Marc Hendrickx. Hij denkt dan ook dat er meer aan de hand is. 

"Somers is meester in communicatie en praatjes, verkoopt je als het ware een stofzuiger als je die niet nodig hebt. Maar hier gaat hij niet mee wegkomen, wees maar gerust! Met zijn afscheid als minister komt ook een ware stoelendans op gang, én in Brussel, én in Mechelen, maar dat zal hem worst wezen. Hij ontloopt daarmee een aan te komen afstraffing in Brussel en wil alsnog in Mechelen de meubels redden van zijn Stadslijst die zichzelf de laatste jaren de vernieling in heeft gereden. Twee vliegen in één klap denkt hij misschien, maar het zou evenzeer misschien eens de klap van de hamer kunnen worden", besluit Hendrickx.

"Ik heb gisteren uitgelegd op sociale media wat mij gemotiveerd heeft", zegt Somers. "De fundamentele reden waarom ik dit doe is de liefde voor mijn stad. Ik ben hier al lang burgemeester en ben hier opgegroeid. We hebben de stad uitgebouwd tot een warm nest, een referentiestad waar vriend en tegenstander van zegt dat ze een enorme transformatie heeft doorgemaakt. In onzekere tijden als deze kan het lokale niveau bescherming, perspectief en kansen bieden aan mensen." Een tweede reden, zo zegt Somers, "is dat de oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag lokaal te vinden zijn". "Betaalbare woningen zullen gebouwd worden in de steden. Het klimaat, daar moeten steden een oplossing voor vinden. Mobiliteit net zozeer. Mijn overtuiging is dat de oplossingen lokaal gegenereerd moeten worden."

Een applaus en dankwoorden zijn er voor Alexander Vandersmissen, die Somers heeft vervangen als burgemeester. "Maar er is een tweede reden waarom ik teruggekomen ben", gaat Somers verder. "Dat is bezorgdheid. We leven in een tijd waarin ons democratisch model door populistische en extremistische krachten onder druk staat. Dat is dé uitdaging van de verkiezingen volgend jaar. Dreigen die partijen de waarden waar we voor staan niet uit te hollen? Die inzet is groter dan partijpolitiek. Elke partij moet daarom kijken hoe ze zich kunnen versterken. Het is mijn overtuiging dat mijn partij de kaart van de personele vernieuwing moet trekken. Dat is een noodzakelijke voorwaarde. Ik heb daarom volledig achter Tom Ongena gestaan als nieuwe voorzitter. Hij doet het schitterend in voor onze partij moeilijke omstandigheden."

De stap terug om vernieuwing toe te laten, is volgen Somers noodzakelijk. "De beste keuze is volgens mij een keuze voor vernieuwing. Maar welke keuze ook gemaakt wordt, ik zal ze steunen."

"Het zijn moeilijke tijden", zegt Somers. "En daarom moet je duidelijke keuzes maken. Dat heb ik altijd proberen te doen. Maar er zijn voldoende sterke mensen in de regering om mijn werk voort te zetten." 

Een kant en klaar partijprogramma is er nog niet, zegt Kristof Calvo nog. "Wij beloven luisterbereidheid. We gaan waar onze nieuwe lijst voor staat van onderuit opbouwen. Daarom is dit ook de geboorte van 'Voor Mechelen'. We willen met de Mechelaar spreken over onze stad en we willen de inspanningen die we nu al doen nog verdubbelen. Deze geboorte is niet het enige nieuws vandaag, maar het heeft wel alles te maken met de keuze van Bart." Somers wordt dan ook de lijsttrekker, Calvo zelf de lijstduwer. "Vandaag dus alleen positieve boodschappen", voegt Somers toe. "Een constructieve keuze voor de stad en voldoende vertrouwen in de collega's die het werk in Brussel kunnen voortzetten."

Jeremie Vaneeckhout, de covoorzitter van Groen, heeft op X, het voormalige Twitter, gereageerd op het nieuws dat Gwendolyn Rutten de nieuwe viceminister-president en minister van Binnenlands Bestuur en Samenleven wordt. 

"Een nieuwe minister die op totale ramkoers zit met Europese wetgeving en met minister Demir. Tegen de belangen van natuur, landbouw en economie in. De Vlaamse natuur is de slechtste van Europa. Heel snel duidelijk statement van minister Rutten nodig."

"Ik denk dat iedereen wel aanvoelt: het kan verkeren in het leven. Als je mij een paar dagen geleden zou gezegd hebben dat ik hier nu zou zitten, dan had ik het niet geloofd. Het leven is onvoorspelbaar. Politiek is onvoorspelbaar", zegt ze. 

"Ik was een paar weken gelegen ontgoocheld. Het was een moeilijk moment. Ik voelde dat ik niet langer impact kon hebben in de politiek en daarom had ik de keuze gemaakt iets anders te doen", zegt Gwendolyn Rutten over de beslissing van de partijtop om haar niet te kiezen als nieuwe minister van Justitie na het ontslag van Vincent Van Quickenborne enkele weken geleden. Paul Van Tigchelt werd toen de nieuwe Justitieminister. 

Ze deelt verder ook mee dat ze enkele weken geleden beslist had om iets anders te gaan doen met haar leven. "Ik wou graag het onderwijs in. Lesgeven", zegt ze. 

Rutten krijgt nog verschillende vragen over haar afscheid van de nationale politiek en de bocht die ze nu maakt. 

"Ik snap dat veel mensen dat zo zullen zien. Iedereen maakt soms wel eens momenten mee waarop je zegt: hier trek ik een lijn, het is goed geweest. Maar het is even belangrijk, dat als omstandigheden veranderen en de vraag er is om je kennis en expertise in te zetten, om dan te zeggen: ik stap daar overheen en ik doe dat."

"Je kan het niet voorspellen. De keuze die ik maak is een keuze voor verantwoordelijkheid. De keuze voor impact voor een regering waar ik mee voor onderhandeld heb. Ik vind het een eer dit te mogen doen. Ik ga vanaf dag één aan de slag. Ik ken de dossiers. Ik ken de regering. Ik ken de werking van de regering. Nog 200 dagen (tot de verkiezingen, red.) te gaan."

"Het (na de aanstelling van Paul Van Tigchelt als de nieuwe justitieminister, red.) was een heel moeilijk moment. Daar moeten we niet flauw over doen. Ik vond de manier waarop er gehandeld is, niet de manier hoe ik in het leven sta. De manier waarop het deze keer gelopen is, niet alleen met mij, heeft een heel ander indruk nagelaten. Ik moet ook in mijn eigen hart kijken: misschien heb ik te hard gereageerd. Ik ben ook maar een mens. Maar dat was hoe ik me voelde op dat moment. Politici zijn ook maar mensen en als je van politici verwacht dat ze geen emoties hebben, dan zijn het geen mensen meer." 

De actuele vragen in het Vlaams Parlement verlopen zonder de meestbesproken politica van de afgelopen 24 uur. Gwendolyn Rutten legt pas in de vooravond de eed af, als minister-president Jan Jambon aanwezig kan zijn. De oppositie heeft bedenkingen bij die gang van zaken. Een nieuwe minister legt doorgaans bij het begin van de plenaire zitting de eed af. Jan Jambon komt echter pas vandaag terug van een dienstverplaatsing naar Marokko en de vrees ontstond dat hij niet tijdig aanwezig zou kunnen zijn bij de eedaflegging. Die bleek uiteindelijk ongegrond.

Groen had ook een actuadebat over de staat van de regering gevraagd, maar dat werd afgewezen. Het grootste politieke nieuws in Vlaanderen is dus voorlopig geen thema woensdagnamiddag. "Bart Somers heeft ontslag genomen toen Jan Jambon in het buitenland was", zegt Groen-fractieleider Mieke Schauvliege. "Dit is tekenend voor het leiderschap van Jambon. Hij landt straks en zal hier wellicht zijn als Rutten haar eed aflegt. Wellicht heeft de meerderheid het beeld willen voorkomen van een minister die in afwezigheid van de minister-president de eed aflegt. Maar met of zonder Jambon, het maakt niet uit. Een regering waar men gewoon wegloopt, zegt alles over de samenhang en over de ernst waarmee deze regering beleid voert. Men wil dit alles later op de agenda omdat men weet dat dit hele schouwspel geen reclame is."

"We weten natuurlijk al langer dat deze regering met haken en ogen aan elkaar hangt, maar dit is een nieuw dieptepunt", zegt Hannelore Goeman van Vooruit. "Ministers die gaan lopen, ministersposten die als zoenoffer worden ingezet… en dan vragen sommige politici zich af waarom mensen hun geloof in de politiek verliezen. Het gaat weer over de postjes, niet over de problemen waar gewone mensen van wakker liggen: betaalbare kinderopvang, sterk onderwijs en goeie zorg voor wie daar recht op heeft."