NBO - terreurproces Live
-
Bilal El Makhoukhi, gevaarlijk volgens de psychiaters, onschuldig volgens zijn familie
De gerechtspsychiaters die Bilal El Makhoukhi onderzocht hebben, beschouwen hem als een gevaarlijk persoon, maar volgens zijn ouders is de man in het dossier over de aanslagen van 22 maart 2016 onschuldig. Vrienden omschrijven hem wel als geradicaliseerd, en sommigen hebben daarom het contact verbroken. Zoveel blijkt uit de akte van beschuldiging. Bilal El Makhoukhi is volgens de psychiaters niet ontoerekeningsvatbaar, maar vertoont wel narcistische, paranoïde, en antisociale trekken. Hij is ook duidelijk geradicaliseerd en betekent, door zijn manier van functioneren, een belangrijk gevaar voor de maatschappij, vinden de psychiaters.
Zijn beide ouders zijn dan weer overtuigd van zijn onschuld. Hun zoon was weliswaar, na een relatief normale jeugd naar Syrië vertrokken, maar zou daar na zijn terugkeer spijt over gehad hebben. Hij leed erg onder zijn handicap, en die handicap maakte het volgens zijn vader ook onmogelijk om een logistieke steun te bieden aan de terreurcel. Ook een goede vriend gelooft in El Makhoukhi's onschuld, net een andere vriend, al beschrijft die wel een El Makhoukhi die zeker na zijn terugkeer uit Syrië sterk geradicaliseerd was. Hetzelfde geldt voor een andere vriend, die vermeldt hoe El Makhoukhi spijt had dat hij naar België was teruggekeerd en in Syrië had willen sterven. Diezelfde getuige verklaarde ook dat El Makhoukhi allesbehalve geschokt was door de aanslagen in Parijs, en over de schietpartij in de Driesstraat verklaarde dat "zijn broeders een salvo hadden afgevuurd op de politie". -
Verdediging van plan om minister van Justitie woensdag te dagvaarden
De advocaten van de verdediging willen minister van Justitie Vincent Van Quickenborne woensdag dagvaarden in kort geding over de voorwaarden van hun overbrenging uit de gevangenis. Dat zei Vincent Lurquin, de advocaat van beschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa, maandag tijdens een korte pauze van de voormiddagzitting. Maandag, bij de start van de tweede procesweek, verlieten opnieuw alle zeven beschuldigden de box waarin ze verondersteld worden hun proces bij te wonen. Ook vorige donderdag gebeurde dat al.
Volgens Lurquin verlieten de zeven de box opnieuw uit protest tegen de vernederende behandeling die ze zeggen te ondergaan. Hij beschreef naaktfouilles, blinddoeken en luide muziek in hun koptelefoons, ook al bevestigde de voorzitster van het hof vorige week dat dat niet meer zou gebeuren. Lurquin zei dat iedereen het erover eens is dat strenge veiligheidsmaatregelen nodig zijn, maar dat die niet vernederend mochten zijn.
De advocaten van de zeven beschuldigden zullen elk apart de minister dagvaarden in kort geding, legde Lurquin uit. Hij hoopt evenwel op een reactie van de minister en dat het niet tot een zaak moet komen. Bedoeling is om tot een oplossing te komen tegen komende maandag, wanneer normaal gezien begonnen wordt met de ondervraging van de beschuldigden. In tegenstelling tot nu, bij de voorlezing van de akte van beschuldiging, is hun aanwezigheid daarbij wel essentieel. -
Bilal El Makhoukhi betwistte elke betrokkenheid bij terreurcel aanslagen
Tijdens het onderzoek naar de aanslagen van 22 maart 2016 heeft Bilal El Makhoukhi steeds elke betrokkenheid bij de voorbereiding van die aanslagen. Hij gaf toe dat hij enkele van de daders kende en dat hij in hun onderduikadressen was geweest, maar zou nooit iets verdachts hebben opgemerkt. Dat blijkt uit de ondervragingen van de man die in de akte van beschuldiging worden opgelijst.Zo gaf El Makhoukhi toe dat zijn strijdersnaam in Syrië "Abou Imran" was, maar hier in België zou niemand hem met die naam hebben aangesproken. Najim Laachraoui had hij in België ontmoet, en aan het front in Syrië maar na zijn eigen terugkeer in België zou hij niets meer van hem gehoord hebben. Mohamed Abrini en Osama Krayem heeft hij naar eigen zeggen nooit ontmoet, ook al beweert zijn vriend en medebeschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa het tegendeel. Na eerst te hebben ontkend dat hij de broers El Bakraoui kende, gaf hij toch toe dat hij bevriend was met Khalid el Bakraoui. -
Telefonieonderzoek spreekt in het nadeel van Bilal El Makhoukhi
Een van de elementen die in het nadeel van Bilal el Makhoukhi pleiten, is het onderzoek dat is uitgevoerd op de verschillende gsm-nummers en -toestellen die de man in de periode van de feiten gebruikt heeft. Dat telefonieonderzoek toont verschillende contacten met andere betrokkenen aan, maar ook verplaatsingen naar onderduikadressen en verdachte periodes waarin El Makhoukhi's gsm werd uitgeschakeld, zo blijkt uit de akte van beschuldiging.
Een eerste gsm-nummer, dat El Makhoukhi dagelijks gebruikt, wordt meermaals gecontacteerd vanuit phoneshops, terwijl geweten is dat Khalid El Bakraoui veelvuldig dergelijke phoneshops bezocht. Vanop dat nummer heeft El Makhoukhi tussen 4 december 2015 en 7 april 2016 ook 94 contacten met zijn goede vriend Hervé Bayingana Muhirwa, maar vreemd genoeg niet tussen 23 en 31 maart 2016. Net in die periode zou El Makhoukhi twee andere gsm-nummers gebruikt hebben om Bayingana te contacteren.
Op verschillende momenten schakelde El Makhoukhi zijn gsm ook uit, een techniek die vaak door criminelen gebruikt wordt als ze niet willen dat hun bewegingen nagegaan kunnen worden door de politie. Zo deed hij dat op 15 maart 2016, de dag van de schietpartij in Vorst. Maar ook op 16 maart, 21 maart en op 3 april.
-
Gesprekken en camerabeelden
Op de laptop die werd aangetroffen in de Max Roosstraat, stonden dan weer verschillende audiofragmenten waarin Najim Laachraoui naar Abou Imrane verwees werd als een betrouwbaar lid van de cel, die goed geholpen had, en aan wie de wapens zouden toevertrouwd worden.
Bilal El Makhoukhi is op 16 maart 2016 ook te zien op de bewakingsbeelden van het appartement aan de Kazernenlaan in Etterbeek, waar Khalid El Bakroui en Osama Krayem zich op dat moment schuilhouden, en zijn DNA werd aangetroffen in de flat in de Max Roosstraat.
Ten slotte is er in de gevangenis niet alleen een gesprek afgeluisterd tussen Mohamed Abrini en Mehdi Nemmouche, maar ook tussen Abrini en El Bakhoukhi zelf. Daarin geeft El Bakhoukhi toe dat hij weet waar de wapens zijn, waarop Abrini hem ervan probeert te overtuigen dat zijn broer ze kan komen ophalen. -
El Makhoukhi ontkent aandeel in aanslagen, maar federaal parket ziet resem aanwijzingen
Bilal El Makhoukhi mag dan bij hoog en bij laag betwisten dat hij iets met de aanslagen van 22 maart 2016 te maken heeft, volgens het federaal parket wijzen heel wat elementen erop dat hij wel degelijk een rol heeft gespeeld. Dat blijkt uit de akte van beschuldiging die federaal magistraten Paule Somers en Bernard Michel voorlezen.
Zo is El Makhoukhi een goede vriend van Khalid El Bakraoui, Najim Laachraoui, en Hervé Bayingana Muhirwa, drie andere betrokkenen bij de aanslagen. Tijdens zijn verblijf in Syrië nam hij ook de strijdersnaam 'Abou Imrane' aan, en die naam duikt herhaaldelijk op in het onderzoek.Zo verklaarde Osama Krayem dat die 'Imrane' een vriend was van Hervé Bayingana Muhirwa, de man in wiens gezelschap hijzelf werd opgepakt, en dat ook Mohamed Abrini El Makhoukhi kende. Abrini betwistte dat maar in een afgeluisterd gesprek tussen Abrini en Mehdi Nemmouche, de dader van de terreuraanslag op het Joods Museum, zei Abrini dat Najim Laachraoui de wapens van de terreurcel had achtergelaten voor "Abou Imrane, de man met een been minder". -
Bilal El Makhoukhi, geamputeerde Syriëveteraan die terug naar het front wou
Na een moeilijke schoolloopbaan en een weinig veelbelovend begin van zijn professionele carrière, trok beschuldigde Bilal El Makhoukhi onder invloed van Sharia4Belgium naar de Syrische burgeroorlog. Daar raakte hij gewond aan het been, waarna hij naar België moest terugkeren, maar ondanks het feit dat zijn onderbeen werd geamputeerd, stelde de man alles in het werk om terug te keren naar Syrië. Dat blijkt uit de levensloop die het federaal parket van hem schetst in zijn akte van beschuldiging.
Bilal El Makhoukhi, geboren op 10 maart 1989, moest door gedragsproblemen verschillende malen van middelbare school veranderen en maakte uiteindelijk zijn zevende jaar van het secundair onderwijs nooit af. Een job in de bouw gaf hij snel op, waarna hij opleidingen, interimarbeid en zwartwerk afwisselde.
Rond de leeftijd van twintig jaar begon hij interesse te tonen voor religie en te radicaliseren, en in 2012 begon hij de vereniging 'Aidons les Pauvres' te frequenteren, de periode waarin al heel wat Belgische jongeren onder invloed van Sharia4Belgium naar Syrië trekken. In juli van dat jaar nam El Makhoukhi, samen met onder meer Najim Laachraoui, deel aan een betoging voor de ambassade van Myanmar, en in oktober van dat jaar vertrok hij naar Syrië. Daar sloot hij zich, net als vele Belgen, aan bij Maglis Shura-al-Mujahidin, en maakte er kennis met Abdelhamid Abaaoud. Hij nam er ook deel aan gevechtsoperaties, aan de zijde van Najim Laachraoui. Een sniper maakte echter een einde aan zijn gevechtscarrière, waarna hij in december 2013 naar België terugkeerde en zijn rechteronderbeen geamputeerd werd. Van 8 december 2013 tot 25 februari 2014 verbleef hij in de gevangenis, en in die periode nam hij opnieuw contact op met jeugdvrienden Khalid El Bakraoui en Hervé Bayingana Muhirwa.
Hij maakte na zijn vrijlating ook plannen om terug te keren naar Syrië, maar de zorgen die zijn beenprothese, vragen en zijn veroordeling door de Antwerpse correctionele rechtbank staken daar een stokje voor. De man kreeg vijf jaar cel, waarvan twee effectief voor deelname aan de activiteiten van een terroristische groep, maar mocht die straf met een enkelband uitzitten.
-
Wisselende verklaringen ingegeven door angst
"Ali El Haddad Asufi legt gedeeltelijke en wisselende verklaringen af in de loop van het onderzoek. Pas in de loop van latere verhoren, geconfronteerd met ontwikkelingen in het onderzoek, corrigeert hij zijn eerdere verklaringen, en legt hij uit dat zijn zwijgen en vergeten ingegeven zijn door angst", las de procureur voor uit de akte van inbeschuldiging. Zelf houdt Ali El Haddad Asufi het erop dat alles wat hij voor Ibrahim El Bakraoui gedaan heeft, gebeurde omwille van hun vriendschap, nooit met de bedoeling om deel te nemen aan terroristische activiteiten.
Tijdens het onderzoek naar de aanslagen in Parijs bleek overigens al dat Ali El Haddad Asufi Ibrahim El Bakraoui tot twee keer toe zou geholpen hebben om naar Syrië te reizen. Een eerste keer in juni 2015 voerde hij hem naar Schiphol, waarna hij opgepakt werd in Turkije. Een tweede keer reisde hij samen met zijn vriend, die een valse naam aannam, via Parijs naar Griekenland. Ali El Haddad Asufi keerde na een dag al terug, terwijl zijn vriend zijn verblijf verlengde. Vermoed wordt Ibrahim El Bakraoui, samen met zijn broer Khalid die hem was nagereisd, daar Abdelhamid Abaaoud ontmoetten, die een belangrijke rol speelde in de Parijse terreurcel. Ibrahim El Bakraoui probeerde nadien opnieuw Turkije binnen te raken, maar werd weer opgepakt.
-
El Haddad Asufi ging naar Nederland om wapens te halen
Volgens de procureur bleek uit WhatsAppberichten dat El Haddad Asufi ook contact bleef onderhouden met een neef in Nederland bij wie hij samen met Ibrahim El Bakraoui in Nederland wapens ging halen voor de aanslagen in Parijs. "Die elementen tonen aan dat Ali El Haddad Asufi wel degelijk naar Nederland ging om wapens te halen voor de terreurcel achter de aanslagen in Parijs, samen met Ibrahim El Bakraoui, en dat hij ook andere wapens zocht voor de cel achter de aanslagen in Brussel."
Bovendien werd in de auto van El Haddad Asufi, op de achterkant van een medisch attest aan zijn werkgever, de woorden "Remington 1911 cal 45" en "CZ Zastava 7.65" gevonden, de types wapens die op 22 maart 2016 in de luchthaven werden gevonden naast de lichamen van Ibrahim El Bakraoui en Najim Laachraoui. Achteraf blijkt het om het handschrift van Ibrahim El Bakraoui te gaan. El Haddad Asufi zelf heeft geen verklaring voor het briefje.
Tot slot bleek Ali El Haddad Asufi in het bezit van een USB-sleutel met daarop afscheidsboodschappen die ook te vinden waren op de computer aangetroffen werd in de Max Roosstraat in Schaarbeek. Op de USB-sleutel, die bij een eerdere huiszoeking niet gevonden werd, kleefde een sticker van de Computer Crime Unit, die aangebracht was op een USB-sleutel die geanalyseerd werd en terugbezorgd. "Wat de indruk wekte dat ze al geanalyseerd werd door de dienst", las de procureur voor. Overigens werd El Haddad Asufi's DNA ook gevonden in het safehouse in Schaarbeek.
-
El Haddad Asufi had wel degelijk nog contact met onder meer El Bakraoui
Ali El Haddad Asufi, een jeugdvriend van Ibrahim El Bakraoui, die zich opblies in Zaventem, werd een eerste keer opgepakt op 24 maart 2016. Hij verklaarde toen dat hij al sinds de zomer van 2015 geen contact meer had met El Bakraoui, waarvan hij zou gehoord hebben dat die naar Syrië was vertrokken. Maar uit het onderzoek, meer bepaald van zijn Facebookaccount, blijkt al snel dat hij wel degelijk wist waar El Bakraoui zich ophield - die was opgepakt in Turkije toen hij naar Syrië wou reizen. Bovendien is er een zinnetje in een boodschap die Ibrahim El Bakraoui op 21 maart had opgenomen en op de laptop stond die teruggevonden werd in een vuilbak in Schaarbeek: "Een broeder heeft ons verteld dat er een voormiddag Amerikaanse, Israëlische en Russische vluchten zijn". El Haddad Asufi, die werkte op de luchthaven, werd daarom opnieuw opgepakt.
Beelden van bewakingscamera's toonden aan dat El Haddad Asufi regelmatig Ibrahim en Khalid El Bakraoui ontmoette in het safehouse in de Kazernenlaan in Etterbeek, las de procureur voor uit de akte van beschuldiging. Zelf zou hij verklaren dat het om "vriendschappelijke bezoekjes" ging. Ook stelden de speurders vast dat hij dikwijls optrad als "chauffeur" voor Ibrahim El Bakraoui. Ook dat ontkende de beschuldigde: als Ibrahim El Bakraoui in zijn auto stapte was dat om een snack te gaan eten. Volgens medebeschuldigde Smail Farisi, die de studio in Etterbeek onderverhuurde aan Ibrahim El Bakraoui, was het trouwens een zekere "Ali" die hem met hem in contact bracht. -
Procureur zet uiteen hoe El Haddad Asufi hand-en-spandiensten verrichtte voor cel
Het openbaar ministerie heeft maandag, in de tweede week van het proces over de aanslagen in Brussel en Zaventem, verder uiteengezet hoe beschuldigde Ali El Haddad Asufi hand-en-spandiensten verrichte voor de terreurcel, in de eerste plaats voor zijn vriend Ibrahim El Bakraoui. El Haddad Asufi zou hem geholpen hebben om naar Syrië te reizen, om wapens en een safehouse te vinden, en zou er ook op gewezen hebben dat er de ochtend van 22 maart 2016 in Zaventem Amerikaanse, Israëlische en Russische vluchten vertrokken. Het OM was vorige donderdag gestart met het bespreken van de rol van El Haddad Asufi, die aangeklaagd wordt als mededader van de aanslagen.
-
Plaatsvervangende juryleden krijgen toch veiligheidsbriefing
De plaatsvervangende juryleden van het proces van de aanslagen van 22 maart krijgen dan toch een veiligheidsbriefing. Dat heeft voorzitster Laurence Massart maandagochtend verklaard. Donderdag liet Massart weten dat de twaalf effectieve juryleden gebrieft zullen worden door de Directie speciale eenheden (DSU) van de federale politie. Ze krijgen er informatie over wat te doen bij een verhoofd risico op aanslagen. In een eerste communicatie was er echter geen sprake van een briefing voor de plaatsvervangende juryleden en zij zouden dan telkens apart gebrieft worden als ze een effectief jurylid moeten vervangen. Vincent Lurquin, advocaat van beschuldigde Hervé Muhirwa Bayingana, sprak van een "dwaling".
Maandag blijkt dan dat de plaatsvervangende juryleden eveneens de briefing krijgen. Meester Delphine Paci, advocate van Salah Abdeslam, vroeg of ook de advocaten van de verdediging de briefing kunnen volgen. De voorzitster repliceerde dat de briefing de verantwoordelijkheid van het Crisiscentrum is, en dat dat aanvankelijk weigerde, maar dat ze het opnieuw zou vragen. Massart herhaalde maandag dat er op dit moment geen enkele dreiging is. -
Alle beschuldigden verlaten opnieuw de box
Op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 in Brussel en Zaventem hebben alle beschuldigden maandagochtend de beschuldigdenbox opnieuw verlaten. Salah Abdeslam was wegens ziekte niet overgebracht vanuit de gevangenis. Medebeschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa., die ook ziek was, was wel overgebracht, maar verliet net als de vijf andere beschuldigden de zaal bij aanvang van de zitting.
De zeven beschuldigden worden tijdens de zitting vertegenwoordigd door hun advocten. De broers Smail en Ibrahim Farisi, die als vrije mannen verschijnen, blijven wel de zitting bijwonen. Volgens de advocate van Salah Abdeslam, Delphine Paci, deelde haar cliënt haar zondag mee dat hij keelpijn had. -
Opnieuw plaatsvervangend jurylid afwezig
Er is maandagochtend opnieuw een plaatsvervangend jurylid afwezig. De vrouw was onderweg naar het proces en werd onwel, verklaarde voorzitter Laurence Massart bij aanvang van de zitting. Er zijn nu nog twaalf effectieve juryleden en 19 plaatsvervangende. Op het einde van de rit moeten 12 juryleden overblijven om een oordeel te vellen over de beschuldigden.
Voorzitter Massart stelde maandag ook dat er een virus circuleert tussen de magistraten en de griffie. "We zijn allemaal ziek", stelt ze. "Ik bekijk deze middag hoe het gaat met de troepen en of het nodig is om de zitting te schorsen om niet iedereen te verliezen." Ze zei ook dat het jammer was dat een jurylid dat wel wilde komen door ziekte is afgevallen. -
-
Procureurs gaan maandag voort met voorlezen van akte van beschuldiging
Federale procureurs Paule Somers en Bernard Michel gaan maandag voort met het voorlezen van de akte van beschuldiging van het proces van de aanslagen van 22 maart 2016. Ze gaan daarmee in overtime, want in de planning van het proces was slechts drie dagen voorzien voor de akte.
De eerste dagen van het proces werden overschaduwd door klachten van de beschuldigden over de omstandigheden van hun overbrenging van de gevangenis van Haren naar het Justitia-gebouw. De discussies die daarop volgden namen tijd weg van de voorleestijd van de procureurs. De akte is met haar 467 bladzijden bovendien erg lijvig.
Het publiek voor de voorlezing van de akte slinkt ondertussen elke dag, aangezien verschillende beschuldigden beslist hebben om de zitting niet bij te wonen. Woensdag bevonden zich nog twee beschuldigden in de box, donderdag was de box leeg en zaten enkel beschuldigden Smail en Ibrahim Farisi in de zaal. Bovendien moest een plaatsvervangend jurylid door ziekte verstek geven.
De procureurs waren donderdag aangekomen aan bladzijde 289 van de akte, midden in het hoofdstuk over Ali El Haddad Asufi. Na hem volgen nog Bilal El Makhoukhi, Hervé Bayingana Muhirwa, Smail Farisi en Ibrahim Farisi.Voorzitter Laurence Massart zei donderdag dat ze verwacht dat de akte dinsdagochtend rond zal zijn, waarna mogelijke akten van verdediging volgen. De burgerlijke partijstelling wordt dan hoogstwaarschijnlijk uitgesteld tot de week van 19 december. -
- NB
Eén was te geïnteresseerd in wapens, een ander bleek zelf geradicaliseerd: al drie veiligheidsagenten uit functie ontzet tijdens terreurprocessen
Afgelopen week is een bewakingsagent die op het veelbesproken terreurproces werkte, uit zijn functie ontzet vanwege“onprofessioneel gedrag”. Het is al de derde G4S-veiligheidsagent die moet vertrekken op een terreurproces, de tweede voor wangedrag. Het eerste vertrek van een G4S-agent kwam er tijdens het vorige terreurproces in het voorjaar, over het Belgische luik van de Parijse aanslagen. Die bewakingsagent toen stond zowaar gekend voor feiten van radicalisme.
Lees hier meer.
- NB
-
- NB
De enige die vanaf dag één zijn onschuld volhoudt, maar er is dat ene briefje: de beschuldigde op terreurproces die plots in het midden van de aandacht staat
Als je het aan de speurders vraagt, dan is Ali El Haddad Asufi een broodnodige vertrouweling van de Brusselse terroristen. De man die voor de wapens zorgde. Maar vraag je het hem, dan krijg je een heel ander verhaal. Dat van een man die vrijgesproken moet worden. Alleen is er dat vervelende papiertje met die wapens. Lees hier meer (+).
- NB
-
De zitting zit erop
De voorzitter laat iedereen naar huis gaan. Morgen is er geen zitting. We gaan pas maandag verder.
Er is nog bijna de helft van de akte van beschuldiging te lezen, hoewel de agenda voorzag dat die voorlezing vandaag afgewerkt zou zijn. "Maar toch is er nog geen vertraging. Ik heb wat veiligheidsmarge genomen", zegt voorzitter Laurence Massart.
Het voorlezen zal vermoedelijk pas dinsdagochtend afgewerkt worden. Dan is het de beurt aan de advocaten van de verdediging, als die een akte van verdediging willen uitspreken. -
-
-
Na zijn arrestatie vertelt Abdeslam: niets
Als hij na zijn arrestatie wordt verhoord, zwijgt Abdeslam over de terreurplannen en de rest van de terreurcel. Als hij wordt geconfronteerd met de foto's van de broers El Bakraoui, die op dat moment dringend worden gezocht, zegt hij "hen niet te kennen of te herkennen". Er worden verschillende pogingen ondernomen om hem te verhoren, maar hij beroept zich op zijn zwijgrecht. Terwijl de terreurcel ondertussen in overdrive gaat. -
Afscheidsbrieven
In brieven die worden gevonden en die duidelijk afkomstig zijn van Abdeslam staat overduidelijk dat hij van plan is te sterven. "Ik zal de weg van mijn broer volgen."De brieven staan vol met radicale en oorlogszuchtige praat. Zijn broer noemt hij "een held van de islam", die geen zelfmoord heeft gepleegd maar die "gevochten heeft". Hij koos zelf ook voor die weg "om het paradijs te verdienen en om de weg vrij te maken voor zijn nabestaanden". "Anders restte er alleen de hel."De brieven worden ontdekt in de Driesstraat, waar Abdeslam verstopt zat met Sofien Ayari en Belkaid, de IS-strijder die bij de bestorming van het appartement door een politiekogel werd gedood. -
De loopjongen die kamikaze werd
De taak van Salah Abdeslam was aanvankelijk die van loopjongen. Hij moest heel Europa doorkruisen om terugkerende terroristen op te pikken en naar Brussel te brengen. Hij zegt dat het ook voor hem een verrassing was dat hij toch mee moest naar Parijs om deel te nemen aan de aanslagen daar. Hij wordt op sleeptouw genomen door zijn broer Brahim, die zichzelf opblies in Parijs.
Achteraf schreef hij in een boodschap aan de opdrachtgevers in Syrië dat hij in België zou blijven "om het werk af te maken". Het wordt aanzien als een bewijs dat hij wel degelijk van plan was deel te nemen aan nieuwe aanslagen. In afwachting onderhield hij zijn conditie, verzorgde hij de wapens en schreef hij afscheidsbrieven. Dat alles terwijl hij verstopt bleef in schuilplaatsen, want heel Europa was naar hem op zoek. -
-
De schijnwerper gaat nu op Salah Abdeslam
Hij is ongetwijfeld de bekendste van de beschuldigden: de man die zichzelf niet opblies in Parijs. Hij vroeg aan de opdrachtgevers in Syrië "een tweede kans, maar deze keer met beter materiaal". Hij liet tegenover de rest van de terreurcel verstaan dat zijn bommengordel in Parijs niet had gewerkt. Maar tijdens het proces in Parijs verklaarde hij dat hij had afgezien van de aanslag "uit menselijkheid".
In Brussel kreeg hij niet de kans om zichzelf op te blazen. Hij werd enkele dagen voor de aanslagen opgepakt. Het is onder meer uit vrees voor mogelijke bekentenissen door Abdeslam dat de rest van de terreurcel beslist om versneld toe te slaan. Niet opnieuw in Frankrijk, zoals voorzien. Maar in België.
Salah Abdeslam -
-
Enkel 12 juryleden gebrieft door Directie speciale eenheden, een "dwaling" zegt Lurquin
De twaalf effectieve juryleden van het assisenproces naar de aanslagen van 22 maart 2016 in Brussel en Zaventem zullen gebrieft worden door de Directie speciale eenheden (DSU) van de federale politie. Dat zei voorzitster van het hof van assisen van Brussel, Laurence Massart, nadat eerder al de drie rechters van het hof een briefing hadden gekregen. De juryleden zullen op de briefing informatie krijgen over wat te doen bij een verhoogd risico op aanslagen. Voor de plaatsvervangende juryleden is er evenwel niets, weer een "dwaling", zei Vincent Lurquin, advocaat van beschuldigde Hervé Muhirwa Bayingana.
De voorzitster benadrukte dat er op dit moment wel geen enkele dreiging is. Ze vergeleek de informatiesessie voor de juryleden met de veiligheidsinstructies in vliegtuigen bij het opstijgen. Een preventieve maatregel dus, die niet betekent dat er een verhoogd risico op een ongeval is.
Niettemin zal de briefing, op aansturen van het Crisiscentrum, er enkel voor de effectieve juryleden zijn, niet voor hun plaatsvervangers. Zij lopen niettemin evenveel risico tijdens het proces. Het impliceert dat iedere plaatsvervanger die uiteindelijk moet inspringen voor een effectief jurylid een aparte briefing krijgt. Advocaat Vincent Lurquin meent dat de methode absurd is. "Weer een dwaling op dit proces", aldus de strafpleiter. -
OM gaat verder met voorlezen akte van beschuldiging
Federaal procureur Paule Somers is rond de middag opnieuw gestart met de voorlezing van de akte van beschuldiging. We zijn aangekomen aan bladzijde 218, midden in het hoofdstuk van Osama Krayem. Woensdag las de procureur al onder meer voor hoe de Zweed naar Syrië trok en zich daar aansloot bij IS. Hij hield regelmatig contact met zijn familie via Facebook en vertelde ook trots hoe hij te zien was op video's van IS. In de Belgische cel was Krayem volgens de procureur een meerwaarde omdat hij niet bekend was bij de politiediensten, en dus gemakkelijker naar buiten kon om inkopen te doen. Hij zou onder meer materiaal hebben gekocht dat gebruikt kan worden voor de vervaardiging van TATP, maar zegt dat hij in België geen explosieven heeft gemaakt. Het OM spreekt dat echter tegen, omdat Krayem gewond zou zijn geraakt bij een brandje tijdens de productie van TATP.
In zijn verhoren verklaarde Krayem later nog dat hij niet naar Europa gestuurd was om aanslagen te plannen en dat hij "bij toeval" leden van terreurgroep IS had gekruist. Ook zei hij dat hij het gevoel had dat hij na de aanslagen van Parijs geen stap meer terug kon zetten, en dus niet zomaar naar huis kon terugkeren. Hij stelde ook dat hij geen testament had opgesteld, "want ik was niet van plan om te sterven". -
-
De zitting is hervat. Een wetsdokter stelde vast dat beschuldigde Ali El Haddad Asufi effectief verwondingen vertoonde die "in overeenstemming" waren met zijn verklaringen, maar dat ze niet van die aard waren dat hij het proces niet verder kon volgen. El Haddad Asufi verklaarde evenwel dat hij "mentaal" niet in staat was, en zes andere beschuldigden volgden uit protest zijn voorbeeld. Ze worden verder vertegenwoordigd door hun advocaten.
Zitting hervat, maar zonder beschuldigden in box
Bij de start van de procesdag had de advocaat van El Haddad Asufi gezegd dat zijn cliënt door de leden van de federale politie die hem vanuit de gevangenis overbrengen, in die mate gewurgd werd dat hij buiten bewustzijn raakte. Volgens de door de voorzitster van het hof aangeduide wetsdokter vertoonde de beschuldigde "verwondingen aan hals en nek die in overeenstemming waren met hetgeen hij beschreef", met name een armklem. De wetsdokter zei dat ze evenwel niet de middelen had om vast te stellen dat hij daardoor het bewustzijn verloor. Ook had hij verwondingen aan knieën en hoofd, die overeenkomen met zijn verklaring dat hij gevallen zou zijn, klonk het.
Op vraag van de voorzitster antwoordde de wetsdokter wel dat El Haddad Asufi "medisch gezien" in staat is om het proces verder te volgen. Maar de beschuldigde verklaarde dat het "mentaal" niet mogelijk was. Zijn advocaat, Jonathan De Taye, die eerder aangegeven had dat hij zijn cliënt op de zitting niet verder wou vertegenwoordigen als hij medisch niet in staat was, toonde zich alsnog bereid om dat wel te doen. Hij maakte wel duidelijk dat hij het Brusselse parket ingelicht heeft over de feiten en vraagt dat de bewakingsbeelden onderzocht worden. De Taye beklaagde zich ook over de aanwezigheid van gemaskerde politiemannen bij het medisch onderzoek van zijn cliënt. "Het kon de dader zijn. Toen ik daarvan iets zei, moest ik zwijgen. Hoe is het mogelijk in een rechtstaat?"
El Haddad Asufi vertrok uit de rechtszaal, met in zijn zog de zes andere beschuldigden die in de box moeten plaatsnemen. Hervé Bayingana Muhirwa zei getuige geweest te zijn en "niet zomaar te kunnen doen alsof er niets gebeurd is". Wel wilden de beschuldigden eerst nog luisteren naar de brief die de voorzitster van het hof gestuurd had naar de minister van Justitie vanwege het ongenoegen van de beschuldigden over de omstandigheden waarin ze overgebracht worden vanuit de gevangenis.
"Ik zou uw aandacht willen vestigen op de klachten van de beschuldigden en advocaten over de fouilles en de omstandigheden van hun overbrenging vanuit de gevangenis. Met tot gevolg dat vijf van de zeven beschuldigden weigerden plaats te nemen in de box. Wetende dat de evaluatie van de risico's niet tot mijn bevoegdheden behoort, moet ik u op de hoogte brengen", las ze voor uit de brief, die donderdag nog op de post zou gaan.
Isa Gultaslar, advocaat van beschuldigde Sofien Ayari, reageerde bijzonder fel op het incident. "Het proces in Parijs heeft tien maanden geduurd zonder enig incident. Hier waren er drie in drie dagen", klaagde hij. Vincent Lurquin, die Bayingana Muhirwa verdedigt, riep op tot dialoog, met een vergadering met het advocaten, parket, politie en de bevoegde ministers. Ook voorzitter Massart gaf aan dat ze een dialoog wil tussen alle betrokken partijen, zodat het proces kan voortgezet worden in goede omstandigheden. -
- BREAKING
Zitting geschorst: Asufi moet medisch onderzocht worden omdat hij "verstikt werd terwijl hij uit cel werd genomen"
Jonathan De Taye, de advocaat van beschuldigde Ali El Haddad Asufi, neemt het woord. "Ik hallucineer. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het zo verloopt", begint hij. "Mijn cliënt is gewurgd toen hij uit de cel werd gehaald." De Taye vroeg zich hardop af of de agenten in Abu Ghraib waren opgeleid en eiste een doktersonderzoek. "Het doel van Asufi is om het proces mee te doen tot op het einde. Dat willen we allemaal. Ik wil een dokter zodat ze de sporen van geweld op zijn nek laten vaststellen. Hij is aangevallen omdat hij het woord nam. Ik wil dat hij nu een dokter ziet."
De beschuldigde had gisteren de detentievoorwaarden aangeklaagd, waarna hij samen met vier andere beschuldigden de zaal had verlaten. Zijn advocaat insinueert nu dat de politie hem daarom vanochtend hardhandig heeft aangepakt. Asufi beweerde het bewustzijn te hebben verloren en is nog altijd draaierig, zegt hij. Aan de voorzitter antwoordde hij dat hij daardoor fysiek niet in staat is om de zitting te volgen, waarna voorzitter Laurence Massart de zitting geschorst heeft. Het is nu afwachten tot een arts ter plekke komt. - BREAKING
-
Nog een jurylid afwezig
Dag vier van het proces begint met een jurylid minder. De persoon in kwestie heeft vannacht buikgriep gekregen. "Ik hoop dat het niet besmettelijk was", zegt de assisenvoorzitter Massart. Dit is het vierde jurylid dat afhaakt sinds het begin van het proces. Dat maakt dat er nog 33 effectieve en reserve-juryleden in totaal overblijven. -
Dag vier: nog helft van de akte van beschuldiging voor te lezen
De voorlezing van de akte van beschuldiging gaat vandaag verder, voor de derde dag op rij. Normaal gezien is dat ook de laatste dag voor de voorlezing van de akte, maar er zijn nog maar 217 van de 467 pagina's voorgelezen.
Het is niet alleen afwachten of de federale procureurs vandaag de voorlezing van de akte kunnen afronden. Vraag is ook of er weer beschuldigden zullen weigeren om in de beschuldigdenbox plaats te nemen. Woensdag weigerden vijf van de negen aanwezige beschuldigden in de box plaats te nemen - zoals overigens ook op het proces naar de aanslagen in Parijs meermaals gebeurde - uit protest tegen de omstandigheden waarin ze overgebracht werden uit de gevangenis, met naaktfouilles, luide muziek en een blinddoek. -
- NB
Hoe terreurproces uitdraait op machtsstrijd tussen beschuldigden en justitie: “De daders proberen zich voor te doen als slachtoffer”
Ze zitten nog met twee in de glazen box, de beschuldigden van het Brusselse terreurproces. Twee mannen uit de rand van de terreurcel. Want alle hoofdbeschuldigden beslisten woensdagochtend dat ze de zitting niet meer wilden bijwonen, uit protest tegen de veiligheidsmaatregelen. Vooral bij de slachtoffers zorgt dat voor veel stress. Lees hier meer (+).
- NB
-
Einde van de zitting
De voorzitter vindt het mooi geweest en schorst de zitting tot morgen.Op die manier wordt het quasi onmogelijk om de voorlezing van de akte van beschuldiging morgenavond af te sluiten, zoals voorzien. Morgen zullen we ontdekken hoe de voorzitter dat wil oplossen. -
Geen zin om te sterven
Osama Krayem speelt een actieve rol in de voorbereiding van de aanslag, stelt het OM. Hij koopt onderdelen voor de bommen, hij koopt de rugzakken waarin de bommen verstopt worden, hij verbrandt zelfs zijn gezicht als er brand ontstaat bij het maken van de explosieven. Maar als het moment voor de zelfmoordaanslag daar is, wil hij niet sterven. Hij trekt samen met Khalid el Bakraoui naar de metro, maar wil niet naar binnen. Terwijl el Bakraoui zichzelf opblaast, gooit Krayem zijn explosieven in het toilet.Hij probeert nadien met valse papieren terug te keren naar Zweden. Maar hij wordt gevat voor hij kan vertrekken. -
Voorbeeld van goede integratie en modelvoetballer
Krayem is geboren in Zweden. Zijn ouders zijn Palestijnen, die naar Zweden zijn gemigreerd. Hij is een begenadigd voetballer, en wordt zelfs gepresenteerd als een voorbeeld van integratie.
Maar hij raakt verzeild in de criminaliteit, zonder ooit veroordeeld te worden. Erg gelovig toont hij zich niet. Tot hij - al surfend op internet - radicaliseert. In augustus 2014 vertrekt hij samen met een andere jonge migrant naar Syrië. Hij wilde de familie van zijn vader in Syrië gaan helpen. Hij pakte 30.000 dollar mee. Bij Islamitische Staat komt hij in een gevechtseenheid terecht, en nadien in de religieuze politie. Hij duikt op in verschillende gruwel- en propagandafilms van IS. En hij lijkt daar trots op. Onder meer in een film over de executie van een Jordaanse piloot. Hij is vaak herkenbaar aan zijn opvallende wenkbrauwen.
In zijn contacten met zijn familie toont hij zich overtuigd van zijn keuze, trots ook. Het lijkt erop dat hij wordt voorbereid op een aanslag met een vrachtwagen. Een rechtstreekse opdracht van een topfiguur van IS. Maar in plaats van een aanslag in Syrië, komt er een nieuwe opdracht. Hij moet terug naar het westen reizen om daar toe te slaan. Het is Salah Abdeslam die hem tijdens zijn reis door Europa komt oppikken, en die hem naar België brengt.
Osama Krayem -
-
Afwezig maar toch verantwoordelijk
Het OM benadrukt dat Ayari betrokken was bij de planning van de Brusselse terreuraanslagen, en eraan zou deelnemen. Dat hij op het moment van de aanslagen zelf in de cel zat, maakt hem niet onschuldig. Hij wordt wel degelijk vervolgd als mededader aan de terroristische moorden en moordpogingen.
-
Een man vol littekens
De beschrijving van Sofiane Ayari houdt onder meer een overzicht van zijn vele littekens in. De man heeft bij Islamitisch Staat zwaar gevochten, tot hij de opdracht kreeg zich in de vluchtelingenstroom te laten meedrijven naar het westen om er aanslagen te plegen. Hij heeft een groot litteken van links naar rechts aan de keel. Hij kreeg een kogel in zijn been. Heeft een groot litteken aan zijn buik. Een litteken op zijn kaak en een brandwonde in zijn gezicht.
Op de dag van de aanslagen in Parijs was Ayari samen met Osama Krayem naar Schiphol gereisd. Justitie is ervan overtuigd dat ze daar een aanslag moesten plegen, maar dat is niet gebeurd. Het blijft onduidelijk wat er die dag is gebeurd. Ayari zelf ontkent in alle toonaarden. -
OM buigt zich nu over Sofiane Ayari
De volgende op de lijst is Sofiane Ayari, de Tunesische Syriëstrijder die verstopt zat bij Salah Abdeslam in de Driesstraat. Tot ze daar moesten vluchten na een inval, en samen opgepakt werden enkele dagen voor de aanslagen in Brussel.
-
"Meer een volger dan een leider"
De familie van Mohamed Abrini bracht weinig inzicht in zijn beweegredenen, toen ze door de politie werden verhoord. Geen van hen merkte iets van een radicalisering. Ze omschrijven hun broer als "koppig", "beïnvloedbaar", "genereus". Hij was vooral geïnteresseerd in snel geld, casino's en voetbal. Minder in school of hard werken. Ze zagen wel een verandering na de dood van zijn broer, die was gaan vechten in Syrië. Vanaf dan begon Mohamed zich te interesseren in de islam. Als hij finaal betrokken raakte bij de aanslagen, dan was dat volgens zijn broer "uit goedheid". Hij wilde zijn vrienden helpen, kon geen "neen" zeggen. "Hij is meer een volger dan een leider."
De gerant van een café waar hij zijn dagen sleet - vaak met Salah Abdeslam - schetst een ander beeld. Dat van een agressieve dief, verslaafd aan het bingo-toestel. "De mensen waren bang van hem. Ik denk zelfs dat hij een psychopaat is." Bovendien kent hij Abrini als een man die gemakkelijk verongelijkt is en kwaad op de wereld. Of hij echt gelovig was? Dat denk de man niet. "Maar hij vond wel dat de moslims altijd achtergesteld werden."
Mohamed Abrini -
-
"Slechts 3 van de 46 aanbevelingen van onderzoekscommissie aanslagen al uitgevoerd"
Zes jaar na de aanslagen zijn maar 3 van de 46 aanbevelingen die de parlementaire onderzoekcommissie in 2017 opstelde voor de slachtoffers van die aanslagen al tot uitvoering gebracht. Dat zegt advocatencollectief Life4Brussels, dat honderden slachtoffers van de aanslagen van 22 maart vertegenwoordigt. Het collectief wordt woensdagnamiddag gehoord in de Commissie Economie in het federaal parlement.
Minister van Justitie Vincent van Quickenborne (Open VLD) maakte op 22 maart een rapport over met een stand van zaken van de uitvoering van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekcommissie, waarin stond dat de meeste aanbevelingen werden geïmplementeerd, of bijna zouden worden geïmplementeerd. Maar volgens Life4Brussels zijn er, als het gaat over de slachtoffers, maar amper richtlijnen tot uitvoering gebracht. "De Belgische staat negeert deze aanbevelingen en concentreert zich liever op mogelijke toekomstige terreurslachtoffers, terwijl de aanbevelingen van de onderzoekscommissie gericht waren op de slachtoffers van 22 maart 2016", aldus de advocaten.
Life4Brussels kijkt ook terug naar de Commissie Economie van 6 juli 2022, waar verschillende thema's rond de opvolging van slachtoffers aan bod kwamen, zoals de procedure voor schadevergoedingen van de slachtoffers, een uniek loket voor slachtoffers of het garantiefonds. "Globaal gezien onderstreepten de aanwezige parlementsleden een belangrijk probleem in de aanpak van de slachtoffers van de aanslagen van Brussel van 2016. Velen stellen zich ook vragen over de kloof tussen de realiteit en de bereidwilligheid die er was bij het opstellen van de aanbevelingen", klinkt het. Life4Brussels benadrukt ook dat er van de zitting geen officiële transcriptie werd gemaakt. Het collectief maakte dan zelf een transcriptie, die ze naar alle leden van de commissie stuurde.
Heel concreet vraagt het advocatencollectief aan de Belgische staat om de slachtoffers van 22 maart 2016 te identificeren, hen te informeren over hun rechten, het psychologische steun te bieden en hen bij verstek toegang te bieden tot het strafrecht om hen toch nog toegang te geven tot een schadevergoeding.
Om 13.30 uur wordt Life4Brussels gehoord in de Commissie Economie.
