NBO - terreurproces Live
-
-
De bommen, dat waren de anderen
In al zijn verklaringen is er een constante. Abrini zegt niets te maken te hebben met de bommen. Het waren altijd "de anderen". De aankoop van de producten? "Khalid el Bakraoui". De aanmaak van de explosieven? "Laachraoui." Het vullen van de zakken met de bommen? "Ibrahim el Bakaroui en Laachraoui." En Abrini zelf? Die zat Playstation te spelen in de woonkamer. Hij kende niets van bommen. Hij was er "zelfs bang van". "Want TATP dat is erg instabiel." Hij beschrijft wel dat het vervelend was om te wonen in een flat waarin ze ook bommen maakten. "Het was ongezellig. Want het stonk verschrikkelijk. Ik moest slapen met een T-shirt voor mijn gezicht tegen de dampen." Maar hij bleef. "Omdat ik bang was." -
"Boum. Geen Euro meer"
Na zijn arrestatie zat Abrini in de afdeling Hoge Veiligheid van de Brugse gevangenis. Hij praat er met de andere gevangenen, en die gesprekken worden afgeluisterd. Hij vertelt onder meer dat bommenmaker Najim Laachraoui, die stierf in de luchtrhaven, echt van plan was om een vrachtwagen te vullen met explosieven. Daarmee wilde hij tijdens het voetbalkampioenschap Euro in Frankrijk inrijden op de massa toeschouwers. "Bijvoorbeeld bij de openingsmatch. Boum. Geen Euro meer." Het was nooit de bedoeling van de terreurcel om in België toe te slaan. Ze deden dat alleen omdat ze in het nauw zaten. -
"Ik was banger dan de slachtoffers"
Een opvallende verklaring van Abrini tijdens de ondervragingen. Omdat hij wist dat er op de luchthaven bommen zouden ontploffen en omdat hij zelf niet wilde sterven, zocht hij een veilige plek. Na de eerste ontploffing zie je hem op camerabeelden de oren bedekken met zijn handen. "Ik was banger dan de de slachtoffers", zegt hij daarover. "Ik wist dat er nog een ontploffing zou volgen. En ik wist dat er metalen bouten in de bommen zaten." Hij vreesde dat een van die bouten zijn eigen reiszak zou doorboren en zo de bom laten ontploffen. Daarom liet hij het karretje met zijn bom onbeheerd achter. En iemand waarschuwen? Dat was volgens hem niet mogelijk. -
Geen muziek meer in de oren
Er is een eerste versoepeling in de veiligheidsmaatregelen. De beschuldigden zouden niet langer keiharde muziek door hun koptelefoon krijgen tijdens het transport van de gevangenis naar de assisenzaal en terug. Voorzitter Massart vraagt aan de beschuldigden of dat inderdaad klopt, en die bevestigen. Daarmee is een eerste bekritiseerde maatregel verdwenen. Maar dat betekent duidelijk nog niet dat de vijf verdwenen beschuldigden toch aanwezig willen zijn of willen meewerken. -
Het gevaar van de balpen
Er is een heftige discussie aan de gang over welke balpen Bilal el Makhoukhi mag gebruiken om nota's te nemen tijdens het proces. Van de politie mag die niet hard zijn. Dat zou te gevaarlijk zijn. Een potlood is daarom ook te gevaarlijk. De advocaten willen alleen de inktvulling van een Bic aan hun cliënt geven, maar dat wil de politie ook niet.De voorzitter, die de zitting weer geopend heeft, laat de griffie nu "veilige potloden" zoeken. Die zullen vanaf morgen beschikbaar zijn. Voorlopig moeten de beschuldigden zich behelpen met een klein potlood "stijl Ikea". "Ik besef dat het niet ideaal is, maar het moet nu even zo", zegt de voorzitter. -
Er zijn er twee gevonden
De zitting is nog altijd geschorst. Maar Bilal el Makhoukhi en Hervé Bayingana, de enige twee beschuldigden die het proces wél in de glazen box van de assisenzaal willen volgen, zitten weer op hun plaats. Het is nu wachten op de terugkeer van het hof en de jury. -
De beschuldigden zijn weg
De zitting zou hernemen, maar de twee beschuldigden die nog in de glazen box zaten zijn nu ook weg. Hun advocaten weten ook niet wat er aan de hand is en gaan hen opzoeken om het te vragen. Voorzitter Massart kan niet anders dan de zitting weer schorsen tot er meer duidelijkheid is. -
Vansteenkiste: "Beschuldigden proberen zich voor te doen als slachtoffer"
Voor het begin van de derde procesdag is Philippe Vansteenkiste, directeur van slachtoffervereniging V-Europa, teruggekomen op de discussie over de transferomstandigheden van de beschuldigden. "Het is een beetje het 'spelletje' van assisen: ze proberen zich voor te doen als slachtoffer. We moeten daar sterk tegenover staan", zei Vansteenkiste, die zelf zijn zus verloor in Brussels Airport.
Mohamed Abrini klaagde maandag de omstandigheden aan waarin hij overgebracht werd vanuit de gevangenis, met naaktfouilles, luide "satanische" muziek en blinddoeken. Bij de verdediging werd daarop zelfs gedreigd met een kort geding, en de vraag om het proces te schorsen, maar uiteindelijk volgde dinsdag (voorlopig) enkel een ingebrekestelling van de minister van Justitie.
Voorafgaand aan de zitting van woensdag, waar de kwestie - zo bleek nadien - opnieuw zou aangeklaagd worden door enkele beschuldigden, zei Vansteenkiste dat "zijn medeleven was bij Nicolas Henin", toen hij maandag het protest van Abrini hoorde. Henin getuigde op het proces tegen Mehdi Nemmouche, de dader van de aanslag op het Joods Museum, over de omstandigheden waarin terreurgroep IS hem vasthield. Vansteenkiste sprak ook van een "normale" procedure omwille van de veiligheid.
Vansteenkiste zei nog dat het een belangrijke fase is dat de akte van beschuldiging nu voorgelezen wordt. "De burgerlijke partijen hebben die wel ontvangen, maar het kost moeite en tijd om die te lezen. Maar eenmaal voorgelezen is iedereen technisch op de hoogte. Emotioneel, voor mensen die iemand verloren hebben, is het uiteraard moeilijk. Zeker omdat we andere slachtoffers nu kennen, er een gezicht op kunnen plakken." -
-
Het vervelende leven van de terrorist
Abrini beschrijft in zijn verklaringen hoe eentonig het leven was tussen de aanslagen in Parijs en Brussel. De leden van de terreurcel woonden met te veel in te kleine appartementen. Vaak moesten ze op de grond slapen. Ze hadden immers een tekort aan schuilplaatsen. Ze keken televisie. Iemand had een Playstation meegebracht. Ze gingen af en toe eens op het balkon staan om een frisse neus te halen. Naar buiten konden ze niet. De enige echte activiteit was koken, wat ze elk om beurt deden. -
"Het konvooi van de dood"
Abrini was niet in Parijs op de dag van de aanslagen in Parijs. Maar hij werkte wel mee aan die aanslagen. Hij huurde auto's die de terreurcel van Brussel naar Parijs moesten brengen. Hij noemt dat zelf "het konvooi van de dood".
-
De cel in, de cel uit, de cel in
Het jonge leven van Abrini bestaat uit een aaneenschakeling van opsluitingen. Telkens opnieuw hervalt hij in criminaliteit. Pas twee jaar voor de aanslagen begint hij zich te interesseren voor religie. Hij wil naar Syrië vertrekken om te vechten, maar een nieuwe opsluiting houdt hem tegen. Als hij vrijkomt vinden vrienden hem veranderd, radicaler. Zijn broer is ondertussen gestorven in Syrië.
Hij vertrekt in 2015 ook echt naar Syrië. De familie verstopt zijn vertrek voor de politie. Hij zal uiteindelijk maar een week in Syrië blijven, en dan via Engeland en Frankrijk terugkeren naar België. Als de politie hem verhoort, ontkent hij de reis en dat hij geradicaliseerd is. Op de dag van de aanslagen in Parijs is hij in Brussel, maar omdat hij nadien gezocht wordt voor hulp aan Abdeslam, duikt hij onder. Vanaf dan leeft hij samen met de terreurcel, en wordt hij geacht mee te doen met de aanslag. -
-
Voorzitster Life4Brussels: "Bang voor slachtoffers dat beschuldigden niets willen zeggen"
Jamila Adda, de voorzitster van het advocatencollectief Life4Brussels, vreest dat de commotie rond de transferomstandigheden van de beschuldigden ervoor zal zorgen dat de beschuldigden niets meer gaan zeggen. "En een deel van de slachtoffers heeft nood aan antwoorden", zegt ze.
Life4Brussels is een advocatencollectie dat een driehonderdtal slachtoffers vertegenwoordigt die zich burgerlijke partij hebben gesteld. Voor de slachtoffers waren de eerste dagen van het proces zwaar, zeker wanneer de procureurs in de akte van beschuldiging de slachtoffers opsomden en wat er met hen is gebeurd.
"De slachtoffers hebben zo de aanslag opnieuw beleefd en hun naasten kunnen zich inbeelden wat de laatste momenten waren van hun geliefden", zegt Adda. Toch raadt ze slachtoffers die willen komen naar het proces aan om nu al te komen, wanneer er nog niet te hard wordt ingegaan op details. "Onder meer de getuigenissen van de wetsdokters gaan heel zwaar zijn, en dan is het goed om de beschuldigden al eens te hebben gezien en hoe het hof in elkaar zit."
Over de commotie rond de overbrenging van de beschuldigden zegt ze dat ze niet het gevoel heeft dat Mohamed Abrini zich maandag op een onfatsoenlijke manier had uitgedrukt wanneer hij klaagde over de vernederende omstandigheden van de overbrenging. "Als de omstandigheden echt zo slecht zijn, moet er iets aan gedaan worden. De slachtoffers mogen niet gegijzeld worden door deze situatie", aldus Adda. "Dat hij opnieuw heeft gezegd dat hij misschien niets gaat zeggen maakt me bang voor de families. Sommige families verwachten helemaal niets van de beschuldigden, anderen willen echt wel antwoorden." -
Atar koos voor "gemengde teams"
Uit de verklaringen van onder meer Osama Krayem blijkt dat opdrachtgever Atar niet zomaar willekeurige terroristen naar Europa stuurde. Hij koos voor gemengde teams. Enerzijds geharde IS-soldaten, die weten wat het is om te doden. Anderzijds mannen die hij vertrouwt en die het westen kennen, omdat ze er zelf zijn opgegroeid. Bommenmaker Najim Laachraoui hoort tot die tweede groep. De broers el Bakraoui vormen de derde noodzakelijke groep binnen het terreurteam: de logistieke cel, die voor schuilplaatsen, wapens en bestanddelen voor bommen kan zorgen. De leden van de terreurcel kenden elkaar vaak niet op voorhand. Het was Atar die hen bijeen bracht, en bepaalde dat ze samen moesten toeslaan in het westen. -
De schijnwerper op "het spook"
Het OM belicht vandaag de beschuldigden. Eerste in de rij is de beruchte Oussama Atar. De Brusselaar wordt aanzien als het brein van de aanslagen. Hij vertrok al in 2003 naar Syrië. Later groeide hij uit tot een van de kopstukken van Islamitische Staat. Over zijn rol daar is weinig geweten. Behalve dan dat hij mannen ronselde en teams samenstelde om aanslagen te plegen in het westen. Over zijn dood hangt ook veel onzekerheid. Al gaat justitie ervan uit dat hij in 2017 in Syrië werd gedood tijdens een drone-aanval. Maar omdat zijn dood nooit officieel werd vastgesteld, wordt hij wel nog vervolgd. Zo wordt hij "het spook" van dit proces.
Oussama Atar -
De voorlezing gaat door
De voorlezing gaat door nadat de vijf beschuldigden die weg willen ook weggeleid zijn naar een cachot elders in het Justitia-gebouw. Het openbaar ministerie heeft nog ruim 300 pagina's te lezen. Dat zal vermoedelijk twee dagen duren.
-
Voorzitter: "Ik ga schrijven om te kijken wat er kan veranderen"
Volgens de voorzitter kan het proces voortgaan zonder de vijf beschuldigden in de glazen box. Daar blijven nu alleen Bilal el Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa over. De anderen worden wel nog altijd vertegenwoordigd door hun advocaat. Voorzitter Laurence Massart zegt wel dat ze een brief zal schrijven om te kijken of er iets kan veranderen aan de veiligheidsmaatregelen. Ze doet dat nadat meester Paci uitlegt dat hun klacht bij de minister van Justitie niets heeft uitgehaald. "We hebben de boodschap gekregen dat er amper iets zal veranderen." Zo blijven de strenge veiligheidsmaatregelen bij de opsluiting en het transport van de beschuldigden voor heibel zorgen.
-
Voorzitter: "Ik heb niet alle macht in de wereld"
Voorzitter Massart herhaalt dat ze niet bevoegd is voor de veiligheid buiten haar zaak. "We hopen allemaal dat het goed loopt. We hebben u gehoord. Maar ik heb niet alle macht in de wereld", reageert de voorzitter Laurence Massart op de tirade van Ali el Haddad Asufi. Er ontstaat een gesprek tussen de twee. Die laatste geeft toe dat het in de zaal allemaal goed verloopt, maar niet daarbuiten.
Het openbaar ministerie zegt ook geschokt te zijn door het bericht dat er een camera hangt in de toiletten. "Maar we hebben het nagevraagd en ze zijn niet gericht op de toiletten." -
Dag 3 en iedereen is er, maar vijf beschuldigden willen weg
Dag 3 van het Brusselse terreurproces begint en iedereen is er. Alle 33 overblijvende juryleden zijn aanwezig. Er zijn wel vijf beschuldigden die weg willen. Abrini, Krayem, Adbeslam, Ayari en el Haddad Asufi willen weg uit de zaal. Asufi geeft een woordje uitleg. "Ik wacht al zes jaar op dit proces en om me te verdedigen. Ze proberen ons mentaal te breken. Ik wil me uitspreken. Voor de burgerlijke partijen en voor mezelf. Maar ze vernederen ons elke dag. Er hangt zelfs een camera boven het toilet."
Hij vindt dat niemand zijn verantwoordelijkheid durft te nemen en menselijke veiligheidsmaatregelen wil nemen. "Wie beslist dat ik zo gevaarlijk ben dat ik me elke ochtend moet uitkleden voor drie gasten. Ik wil niets liever dan me uitdrukken, maar dit is alleen maar wraak en een poging om ons te breken."
Asufi wil vrij verschijnen. Hij vindt dat hij niet gevaarlijk is. -
- NB
Twee dagen ver en terreurproces is al drie juryleden kwijt
Het was vooraf een van de allergrootste kopzorgen voor Justitie: Hoe leiden we de volksjury veilig naar het einde van het proces? Terecht, zo blijkt. Want de uitval is groot.
Lees hier meer.
- NB
-
-
De broers die kozen voor de dood
Het OM zal later uitleggen welke bezwarende elementen en bewijzen ze hebben tegen de beschuldigden. Eerst zetten ze de schijnwerpers op de vier overleden terroristen. Daarbij twee Brusselse broers: Ibrahim en Khalid el-Bakraoui, twee veroordeelde overvallers, die zich in de gevangenis lieten radicaliseren door hun neef Oussama Atar, het brein achter de aanslagen.
De twee broers hebben niet gevochten in Syrië. Ibrahim werd zelfs opgepakt voor hij de Turks-Syrische grens kon oversteken. Maar ze waren de logistieke krachten van de terreurcel. Ibrahim ging onder meer naar Nederland om "Clio's" te kopen, een codewoord voor wapens. Hij is het ook die het beruchte schuiloord in de Max Roosstraat regelde en inrichtte. De broers reisden ook heen en weer tussen de verschillende schuilplaatsen om boodschappen en spullen rond te brengen.
Kort voor de aanslagen raakte bekend dat de politie hen zocht op verdenking van terrorisme. Ze kozen er dan voor om zichzelf op te blazen. Ibrahim in Zaventem, Khalid in de metro. Niet omdat ze geen andere keuze meer hadden. Het was gepland. Beiden waren al langer van plan een zelfmoordaanslag te plegen, want ze hadden uitgebreide testamenten gemaakt op vraag van IS.
-
Niet te harden stank en geen privacy
Het OM somt op in hoeveel schuilplaatsen de terreurcel zich verstopte. Het vinden van geschikt onderdak was na de aanslagen in Parijs een groot probleem voor de terroristen, zo bleek tijdens het onderzoek. Niet alleen was de groep te groot om allemaal samen verstopt te blijven. Dat zorgde voor spanningen. Najim Laachraoui klaagt er zelfs over tegen de opdrachtgever in Syrië.
Daarnaast wilden ze ook verschillende schuilplaatsen, voor het geval de politie er eentje ontdekte. Ze wilden de risico's spreiden, om te voorkomen dat ze allemaal samen opgepakt zouden worden.
En dan was er nog een probleem: ze konden geen explosieven maken in een dichtbevolkt en klein appartementje. Bommenmaker Laachraoui zei de anderen dat hij ruimte nodig had. Hoge plafonds ook. En ramen die open konden. Bij het maken van het erg instabiele TATP komen immers giftige gassen vrij. De geur in het appartement in de Max Roosstraat, waar Laachraoui uiteindelijk 130 kilo TATP zou maken in glazen bokalen van bonen, was volgens de terroristen zelf "niet te harden". -
Staking gevangenis Haren: "Zullen transport naar terreurproces niet blokkeren"
In de gevangenissen van Haren en Lantin wordt woensdag 7 december gestaakt. Dat kan gevolgen hebben voor het transport van de verdachten naar het proces over de aanslagen van 22 maart 2016, maar de liberale vakbond VSOA zegt dat het transport niet bewust tegengehouden zal worden.
"Wij gaan ze niet blokkeren en verhinderen om naar het proces te gaan", verzekert Stijn Van den Abeele van VSOA Gevangenissen. "Het is aan de directie om te kijken of het mogelijk is qua veiligheid om dat te laten doorgaan. De gedetineerden moeten door de gevangenismedewerkers klaargemaakt worden en naar de transportwagens gebracht worden", legt hij uit. -
-
Een vriend met een pruik
Smail Farisi mag het proces als vrij man volgen. Toch is het OM overtuigd van zijn betrokkenheid bij de aanslagen. Ze leggen uitvoerig uit hoe vaak Smail Farisi op bezoek kwam in een studio waar ook de kamikaze-broers el Bakraoui en Osama Krayem verbleven. Farisi liep er in de maanden voor de aanslagen de deur plat. En er zijn aanwijzingen dat hij moet hebben geweten dat zijn vrienden niets goeds in de zin hadden. Op 13 januari, twee maanden voor de aanslagen, wordt hij samen met Ibrahim el Bakraoui gezien, terwijl die laatste zich vermomd heeft met een pruik, een muts en een bril. Hij komt de verstopte terroristen ook niet zomaar bezoeken, hij brengt hen boodschappen, zodat ze zelf zo weinig mogelijk naar buiten moeten.De dagen na de aanslagen komt hij het bewuste appartement ook leeghalen. Samen met zijn broer Ibrahim, die andere beschuldigde op vrije voeten.
-
Rwandese afkomst
Hij is een opvallende figuur in de box met beschuldigden: Hervé Bayingana Muhirwa. Maar volgens het OM speelde de man van Rwandese afkomst een belangrijke rol na de aanslagen. Hij is het die de voortvluchtige Mohamed Abrini en Osama Krayem een veilig onderdak bood. Hij ging de twee gevluchte terroristen oppikken en liet ze in zijn appartement logeren. Over het waarom, zal later op het proces nog veel gesproken worden. Het zal zijn lot bepalen. Echt duidelijk is dat momenteel nog niet. Voor het OM is zijn rol zo belangrijk dat hij mee wordt vervolgd voor de dodentol van de aanslagen.
-
-
Een box vol andere gedragingen
Het is opvallend om te zien hoe de zes beschuldigden in de glazen box zich totaal verschillend gedragen. Mohamed Abrini zit tijdens de urenlange voorlezing een beetje voor zich uit te staren. Sofiane Ayari en Ali el Haddad Asufi zitten de hele tijd met elkaar te praten. Hervé Bayingana Muhirwa zit in gedachten verzonken. En Salah Abdeslam en Bilal el Makhoukhi zitten aandachtig mee te volgens in de akte van beschuldiging.
Osama Krayem zit nog altijd in een cachot, buiten de zaal. Op zijn eigen vraag.
-
De dood van de emir met de losse vingers
De akte van beschuldiging beschrijft ook de rol van Mohamed Belkaid, die door de politie werd gedood bij de inval in de schuilplaats in de Driesstraat. De man werd door de andere terroristen aanzien als hun "emir". Volgens het OM had de Algerijnse man een plek op zijn voorhoofd, een gevolg van het bidden. Zijn hoofd was kaal geschoren en hij had een baard. Hij stond bekend voor zijn nachtenlange gebedsperiodes en zijn eindeloze interesse in religieuze teksten. Iets wat de andere leden van de terreurcel bewonderden.
Het is duidelijk dat hij een belangrijke rol moest spelen bij toekomstige aanslagen. Hij was een elitesoldaat van IS, uitgestuurd met de missie aanslagen te plegen in het western. Maar "de emir van Vorst" was lang niet altijd al zo'n gelovige strijder. Hij had eerder een tijdje in België gewoond en was er betrokken bij een gewapende overval. Hij leefde ook een tijdje illegaal in Zweden, waar hij ook wegens diefstal in de gevangenis belandde.
Veel is er niet bekend over zijn leven. Wel dat hij op een bepaald moment naar Syrië trok om er te vechten voor IS, en daar snel belangrijker werd. Hij keerde uiteindelijk samen met bommenmaker Najim Laachraoui terug naar België. Hij offerde zich bij de inval in de Driesstraat op om Salah Abdeslam en Sofiane Ayari te laten vluchten. Na urenlang verzet werd hij gedood door een politiekogel. -
Sporen, sporen, sporen
Het OM geeft nu een gedetailleerd overzicht van alle vingerafdrukken en DNA-sporen die zijn gevonden in de verschillende schuilplaatsen van de terreurcel. Het leert de jury vooral hoe nauwgezet het onderzoek werd gevoerd. De onderzoekers leerden door dat onderzoek vooral hoe de verschillende kamikazes zich van schuilplaats naar schuilplaats hebben verplaatst. -
Nieuwe dag, nieuwe sfeer
Het proces is aan zijn tweede dag toe, en dat zie je aan de jury. De 33 overblijvers zijn duidelijk al geen vreemden meer van elkaar. Waar het de eerste dag nog een beetje "ieder op z'n eigen" was, wordt er nu gebabbeld met elkaar, geglimlacht naar elkaar, zijn er blikken van verstandhouding.
Dat is goed nieuws voor het verdere verloop van het proces. Als er goede onderlinge banden zijn, dan kan dat ervoor zorgen dat er minder opgevers zijn. -
-
-
Abrini wil sterven
Het OM vertelt over de brief van Mohamed Abrini aan zijn moeder, die werd gevonden op een computer. Hij zweert daarin trouw aan Islamitische Staat, hij verwijst naar zijn broer die stierf in Syrië en hij laat duidelijk verstaan te willen sterven voor IS. In die brief keurt hij ook de aanslagen in Parijs goed.
Het is een vervelend bewijsstuk voor Mohamed Abrini, die nadien wegvluchtte uit Zaventem en die tegenover zijn ondervragers vertelde dat hij nooit van plan was een kamikaze te zijn.
-
Het plan verandert
Uit de communicatie van kamikaze Najim Laachraoui met Syrië blijkt duidelijk hoe de plannen van en de sfeer binnen de terreurcel in de dagen voor de aanslagen drastisch veranderden. Tien dagen voor de aanslagen klinkt er alleen maar optimisme. De terroristen zijn bezig met de verdere uitbouw van hun terreurcel, ze zijn nog volop aan het plannen, "iedereen is sterk", de sfeer is goed. Ze denken er onder meer aan belangrijke mensen te ontvoeren en zo de vrijlating te eisen van medestanders als Nemmouche, de terrorist van het Joods museum. Ze zeggen dan nog letterlijk dat ze liever niet in België willen toeslaan, omdat het een ideale plek is om zich terug te trekken.
Op 21 maart, een dag voor de aanslag, is er paniek. Salah Abdeslam en Sofiane Ayari zijn opgepakt. De namen en foto's van de anderen zijn uitgelekt. Ze nemen weer contact op met Syrië om te zeggen dat ze meteen moeten toeslaan, willen ze niet allemaal in de cel belanden. Opdrachtgever Abou Ahmed - volgens justitie is dat de eerste, overleden, beschuldigde Ousama Atar - krijgt de raad om van strijdnaam te veranderen. Anders zou zijn identiteit kunnen uitlekken.
De volgende dag zijn er de aanslagen in Brussel. -
Een computer als goudmijn
Bij de voorlezing van de akte heeft het OM het over een computer, die na de aanslagen werd gevonden door twee mannen van de vuilnisophaaldienst. Ze stapten ermee naar de politie. Het werd voor de speurders een echte goudmijn. De computer ligt nu vooraan in de assisenzaal, in de vitrinekast met de overtuigingsstukken. Op die computer ontdekten de politiediensten veel informatie over de voorbereiding van de aanslagen en over de contacten van de terreurcel met de opdrachtgever in Syrië.
-
IS eist op, maar maakt fouten
Het openbaar ministerie vertelt hoe de aanslagen meteen werden opgeëist door Islamitische Staat, via het tijdschrift Al Naba. De kamikazes werden opgehemeld. De Belgische staat was mikpunt gewonden wegens de deelname "aan de strijd tegen de islam", en omdat het deel uitmaakt van de EU en de NAVO. Maar opvallend genoeg maken ze fouten in hun opeising. Ze hebben het over kamikazes die eerst mensen neerschoten in de luchthaven. Terwijl er volgens het OM niet werd geschoten voor de ontploffingen. IS heeft het ook over bommengordels, maar de bommen zaten verstopt in reistassen en in een rugzak.
Het tijdschrift van IS portretteert ook de kamikazes. Ibrahim el Bakraoui en Najim Laachraoui die stierven in Zaventem, en Khalid el Bakraoui, die stierf in de metro. Ze hebben het ook over een vierde terrorist- Mohamed Belkaid. Die stierf enkele dagen eerder toen de politie een huiszoeking wilde doen in een appartement in de Driesstraat. Het bleek een schuilplaats van de terreurcel. Belkaid - een geharde IS-strijder - bleef zich urenlang verzetten voor hij werd gedood. Het is die inval die ertoe zal leiden dat de terreurcel sneller toeslaat dan gepland, en België als doelwit kiest in plaats van het voorziene Frankrijk. -
De slachtoffers
Het openbaar ministerie begint nu aan het overzicht van de slachtoffers. "We beperken ons tot de mensen die op de plekken van de aanslagen zijn gestorven. En we beperken de details heel bewust."
Daarnaast zijn er natuurlijk ook veel gewonden. Volgens het OM dragen de meeste gewonde slachtoffers de gevolgen van de ontploffing zelf, en van de rondgeslingerde stukken metaal in de bommen. De terroristen hadden die volgestopt met bouten en vijzen om meer schade aan te richten.
Dan volgt er een beschrijving van waaraan de dodelijke slachtoffers zijn gestorven. Slachtoffer na slachtoffer. 32 in totaal. Het maakt heel duidelijk hoe zwaar de menselijke tol van de aanslagen was. En hoe zwaar sommige lichamen van de slachtoffers toegetakeld waren.
Tijdens de voorlezing zitten verschillende slachtoffers en nabestaanden in de zaal wezenloos voor zich uit te staren. -
Lurquin: "Nog geen verbeteringen bij transfers, wel positieve signalen"
De detentie- en transferomstandigheden van de beschuldigden zijn nog niet veranderd, maar er zijn positieve signalen. Dat zegt Vincent Lurquin, advocaat van beschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa. Volgens Lurquin zijn de omstandigheden van de transfers dinsdagochtend "nog niet veranderd", maar is het nu wachten op een reactie. Lurquin ontving naar eigen zeggen "positieve signalen", via indirecte contacten, dat de voorwaarden zouden herbekeken worden. Een gelijkaardig geluid viel te horen bij Delphine Paci, advocate van Salah Abdeslam, die het had over "ontwikkelingen" in de goede zin en die in het algemeen een "goede wil" waarnam.
Persrechter Luc Hennart benadrukte, net als de voorzitster van het assisenhof maandag al, dat de transfer- en detentievoorwaarden niet behoren tot de bevoegdheden van het hof. "Maar ik voel dat de politie geluisterd heeft", zei Hennart. Hij verwacht dat de zaken zullen evolueren, en "is ervan overtuigd dat er een evenwicht wordt gevonden tussen de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen en een antwoord op de kritiek".
Maandag, op de eerste dag van het proces, had beschuldigde Mohamed Abrini de "vernederende" omstandigheden aangeklaagd waarin de beschuldigden overgebracht worden uit de gevangenis. Er was sprake van naaktfouilles, luide "satanische" muziek, en blinddoeken. Verschillende advocaten traden Abrini bij. Dinsdag werd minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD), als uitvoerende macht bevoegd, hierover in gebreke gesteld. -
-
De horror van de bommen
Het openbaar ministerie beschrijft hoe de bommen afgingen in de luchthaven en in het metrostation, en welke ravage ze veroorzaakten. "We zagen op de beelden van de luchthaven hoe Abrini dekking zocht en zijn oren dicht stopte. Duidelijk om te voorkomen dat hij gewond zou geraken bij de tweede ontploffing, waarvan hij wist dat ze elke moment kon volgen."
-
