Commissie Schaarbeek

Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) over Schaarbeek

    • NB

    Buren van Yassine Mahi (32): “Ik was altijd op mijn hoede voor hem. Vooral door zijn aparte levensstijl”

    “Hij was een bizarre kerel.” De buren, die met Yassine Mahi (32) in een net appartementsgebouw in de Brusselse gemeente Evere woonden, hielden wat afstand van hem. Ze vonden hem apart. Maar dat Mahi geradicaliseerd was en een politieman wilde neersteken, dat hadden ze nu ook weer niet in hem gezien. Lees hier meer. 
    • NB

    Parket na dodelijke steekpartij Brussel: politie en ziekenhuispersoneel wisselden geen informatie uit over Yassine Mahi

    Het parket heeft de zaak van Yassine Mahi wel degelijk ernstig genomen en heeft alle procedures gevolgd. Dat schrijft Johan Delmulle, procureur-generaal van Brussel, in een nota die aan de Kamer is bezorgd. Drie magistraten bogen zich over de zaak om in te schatten wat moest gebeuren. Maar toen Mahi naar het ziekenhuis werd gebracht, vertelde de politie de verpleegkundigen niet dat hij gevaarlijk was. Lees hier meer.
    • BREAKING

    Volg hier live de extra Kamercommissie

    Er blijven veel vragen na het overlijden van een agent in Schaarbeek vorige week. Volg in de video hierboven live de extra Kamercommissie waarbij minister Verlinden en minister Van Quickenborne meer uitleg zullen geven over wat er precies gebeurd is.

    "Dit herinnert aan de laatste terroristische aanslag in ons land"

    Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne neemt als eerste het woord tijdens de extra Kamercommissie maandagnamiddag. "Wie een politieagent viseert net omwille van de functie die hij of zij uitoefent viseert de hele samenleving.Dit dossier roept onzalige herinneringen op aan de laatste terroristische aanslag in ons land, in Luik om precies te zijn." 

    De minister zegt het verdriet te begrijpen van de politieagenten aan het Poelaertplein. Hij geeft aan dat zowel hij als minister Verlinden zo transparant mogelijk zullen handelen. Hij wijst er wel op dat er een enquête aan de gang is. En dit ervoor zal zorgen dat niet alles gedeeld kan worden. 

    "Dit zal kunnen leiden tot een assisenproces en dus moeten we hier voorzichtig mee omgaan. We kunnen en mogen ons niet mengen met het onderzoek."

    "Er was geen sprake van geweld"

    "Op 10 november kwam er een oproep van de Politiezone Brussel Noord. Een man gaf in de ochtend aan haat te voelen voor de politie. Hij dacht aan gewelddadige handelingen en wenste geholpen worden", legt de minister uit. 

    "Hij zegt me dat hij haat heeft tegenover de politie", citeert de minister een getuige. Volgens de getuige gaf de man aan dat hij zulke gedachten niet wilde hebben maar een normaal leven wilde. Die getuigenis wordt ook bevestigd door anderen. Er zou heel die ochtend geen sprake geweest zijn van geweld tegenover de politie. Dat was ook niet het geval tijdens de transfer naar het ziekenhuis. En ook daar, in het ziekenhuis, was er geen sprake van geweld.

    "Niet over één nacht ijs"

    De verdachte werd op 10 juli 2019 vrijgelaten uit de gevangenis. Hij werd volgens een rapport omschreven als een manipulator, zegt Van Quickenborne. "De cel radicalisme raadpleegde de OCAD lijst. Daaruit bleek dat er sinds zijn vrijlaten geen verontrustende gegevens waren tegen hem."
    De minister geeft aan dat verschillende magistraten gecontacteerd werden. Er kwam een vraag voor begeleiding naar een psychiatrisch ziekenhuis, laat de minister weten. "De conclusie is dat niet anders kan worden gesteld dat het parket van Brussel niet over één nacht ijs is gegaan", zegt hij.
     




     

    Arrestatie of opname?

    Het gedrag van de betrokkene voldeed niet aan de vereisten voor een arrestatie, klinkt het in een rapport opgevraagd door de minister. "Er zou onvoldoende aanwijzingen geweest zijn. Ook zou er niet konden worden afgeleid dat de persoon ermee dreigde een terrorisitsch misdrijf te zullen plegen", zegt minister van Justitie Van Quickenborne.
    Over een vrijwillige opname geeft de minister ook duidelijkheid. "Aangezien het gaat op verregaande inbreuk op wet op vrijheid van een persoon, kan een gedwongen opname enkel gebeuren indien de betrokkene een vrijwillige behandeling weigert". Bij een vrijwillige opname, kan de patiënt die steeds afbreken. Er werd door de verschillende magistraten besloten dat een onvrijwillige opname niet mogelijk was, verduidelijkt de minister. Dit omdat de man zich vrijwillig wilde laten opnemen en meewerkte.


     

    "Samenwerking onder druk"

    "Na de evaluatie door een verpleegster hebben de agenten de spoeddienst verlaten. Ze hebben de mensen op de spoeddienst niet op de hoogte gebracht van het gevaar van Yassine Mahi. Die laatste werd niet onderzocht door een psychiater omdat hij het ziekenhuis had verlaten", citeert minister Van Quickenborne het ziekenhuis.
    Het rapport van de procureur generaal verduidelijkt volgens de minister niet of er naast die ochtend en 's avonds nadat Mahi al verdwenen was, nog contact was tussen de politie en de spoeddienst. Dit wordt nu ook onderzocht, meldt de minister.
    Van Quickenborne verwijst naar de zaak Jonathan Jacob als voorbeeld voor de samenwerking tussen de verschillende diensten die onder druk staat. "Het kader moet duidelijker. Want ook als alle procedures correct gevolgd worden, vallen er slachtoffers", zegt hij. 

     

    Voorgeschiedenis van de verdachte: "Hij reisde nooit naar Syrië"

    Yassine Mahi heeft een strafregister en detentieverleden, zegt Van Quickenborne tijdens de extra Kamercommissie. Er zijn twee veroordelingen geweest, een voor diefstal met geweld in bende. Voor een tweede feit zat hij in voorhechtennis, het ging om een overval met wapen. 

    Hij stond al meer dan 5 jaar op de OCAD-lijst, verduidelijkt de minister. In februari 2020 werd hij omschreven als "potentieel gewelddadige extremist". Hij werd ook door de staatsveiligheid opgevolgd tijdens zijn tijd in de gevangenis. Mahi zou nooit naar Syrië afgereisd zijn, verduidelijkt de minister.

    De minister geeft ook aan dat Mahi ook al tijdens zijn hectenis psychologische hulp kreeg. Er zouden veel contacten geweest zijn met CAPREV, Centre d'Aide et de Prise en charge de toute personne concernée par les Radicalismes et Extrémismes Violents. Een eerste ontmoeting vond plaats in februari 2019, tijdens zijn detentie en die opvolging zou tot zeer recent nog hebben plaatsgevonden.

    Sinds zijn vrijlating werd Mahi geklasseerd als niveau 2, wat aangeeft dat de gevaren als "weinig waarschijnlijk" werden geacht.

    "Geen conclusies na Commissie van vandaag"

    "Ik denk niet dat deze commissie vandaag al conclusief kan zijn. Het is te vroeg om definitieve en volledige conclusies te trekken. Daarvoor moeten we eerst alle elementen kennen", zegt minister Van Quickenborne. 

    "Dat is vandaag nog niet het geval, mede omdat er een gerechtelijk onderzoek loopt. Het verloop van dat onderzoek moet te allen tijde gevrijwaard worden, uiteraard. Als ik in mijn inleiding zei dat mijn collega van Binnenlandse Zaken en ikzelf, maar ook de diensten ter beschikking zijn van het parlement, dan geldt dit natuurlijk ook voor eventuele onderzoeken die u zou vragen aan de twee vaste comités van toezicht, die onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van het parlement vallen, het vast comité P en het vast comité I."

    "Toch meen ik dat we vandaag al de contouren van vier voorzichtige conclusies kunnen schetsen om de procedures te verbeteren en meer bescherming te bieden. Zonder afbreuk te doen aan het gerechtelijk onderzoek. Zonder te prejugeren."

    "Duidelijkheid over vrijwillige en gedwongen opname"

    "Op basis van mijn vaststellingen in dit specifieke dossier durf ik hier een lans te breken om de link tussen vrijwilligheid en gedwongen opname te verduidelijken zodat er voldoende flexibiliteit en informatie doorstroming voorzien wordt tussen de beide systemen en de verschillende betrokken instanties. Anders gesteld: de wet van 26 juni 1990 op de geesteszieken kan worden aangepast zodat men bij een vrijwillige opname met criteria rond gevaarlijkheid zoals van toepassing op gedwongen opname toch afspraken kan maken met de politie en het ziekenhuis", aldus Van Quickenborne.

    "Zeker het feit als iemand op de OCAD-lijst staat, zou wat dat betreft geen ruimte voor interpretatie mogen laten. Vooral in de context van de vaststelling dat er in hoofde van vele van die zogenaamde lone actors in het westen een psychische problematiek speelt."

    "Meer en betere communicatie nodig" 

    "Op vele plaatsen is de samenwerking tussen politie en hulpverlening geconcretiseerd via protocollen of samenwerkingsverbanden. Dat lijken mij best practices. Het comité P schrijft dat ook namelijk: “Dergelijke praktijken – veelal samenwerkingsakkoorden/samenwerkingsprotocollen – kunnen enkel toegejuicht worden.” De samenwerking die dankzij zulke protocollen tot stand komen zouden de standaard moeten zijn in het ganse land. Via een duidelijk en uniform reglementair kader. Dat vandaag blijkbaar niet bestaat", zegt minister Van Quickenborne.

    Plan uitwerken voor forensisch zorgcircuit

    "Beter dan iemand na strafeinde te moeten opvolgen, is ervoor zorgen dat er tijdens het uitzitten van de straf - zowel tijdens detentie als tijdens de voorwaardelijke invrijheidstelling- voldoende zorgaanbod is op maat van de individuele problematiek", antwoordt de minister op de vraag van Koen Geens voor meer opvolging.
     
    "Zodat er aan de problemen gewerkt kan worden. Vandaar dat ik mijn collega’s van Volksgezondheid, de deelstaten gevraagd heb om samen met alle partners op het terrein een plan uit te werken om te komen tot een kwalitatief forensisch zorgcircuit."

    "We gaan politemensen beter beschermen"

    Dat zei de minister van Justitie Van Quickenborne tijdens de extra kamercommissie. Dat zal op drie manieren gebeuren: "Door voortaan alle politiemensen te beschermen. Alle mensen die bij de politie werken, zullen worden beschermd, ook het administratief en logistiek kader, zoals mensen aan het onthaal."

    "Ten tweede door alle feiten van geweld tegen de politie zwaarder te straffen. Tenslotte door de strafverzwaring te laten gelden voor een politieman- of vrouw die het slachtoffer wordt van geweld in zijn of haar vrije tijd. Daar is nu onduidelijkheid over. Die onduidelijkheid moet weg", aldus de minister.

    "We zijn het hen verplicht om de procedures te verbeteren"

    "De verontwaardiging over wat gebeurd is, moet een drijfveer zijn om beter te doen. Maar we mogen ons oordeel niet enkel laten leiden door emoties", belsuit de minister.

    "Allemaal zijn we het aan onze politiemensen verplicht om de procedures te verbeteren zodat zij veiliger de straat op kunnen gaan. Zodat zij voelen dat ze de volle bescherming van de wet genieten."
    "Daarom reik ik de hand aan de politiemensen en de politievakbonden om samen rond de tafel te zitten en te kijken waar het beter kan en moet"

    Minister Verlinden neemt nu het woord.

    Minister Annelies Verlinden: "We willen antwoorden geven"

    Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden spreekt deze namiddag ook in de kamer: "Er wordt wel eens gezegd dat de politie een grote familie is. Dat heb ik de afgelopen dagen ook gevoeld. Het is een echte maar ook veerkrachtige familie. Zelfs nu zetten de collega's zich zonder aarzelen in om de veiligheid in ons land te verzekeren." Ze verwijst ook naar het verdriet na wat er gebeurd is in Schaarbeek: "We moeten hen ook de nodige rust geven."

    "We willen antwoorden geven", zegt de minister. "We moeten er alles aan doen zodat zo'n drama niet meer kan gebeuren. We onderzoeken momenteel wat er gebeurd is en hoe het zo is kunnen lopen. We moeten dat grondig onderzoeken, zonder voorbarige conclusies. Als we onze procedures en systemen beter willen maken, moeten we precies weten waar het is foutgelopen".

    "Politie mag de gegevens niet zomaar bekendmaken bij de zorgverleners"

    "De verdachte had zich omstreeks 9u30 aangemeld bij het commissariaat in Evere. Ik begrijpt dat hij een verwarde indruk maakte, vroeg om geholpen te worden en zo'n normaal mogelijk leven wilde leiden. Hij werd gefouilleerd en om 9u40 van zijn vrijheid beroofd. Er werden instructies gegeven door de magistraat", zegt Verlinden. De politiezone gaf uitvoering aan die opdrachten waarna de betrokkene naar het ziekenhuis werd gebracht, dat gebeurde vrijwillig.

    "Er zou beperkte informatie zijn meegedeeld aan de zorgverleners. Welke informatie precies, maakt deel uit van het onderzoek", zegt ze.Volgens de minister zijn er hier echter geen protocollen over. "Er wordt aangenomen dat politiemensen niet zomaar informatie kunnen delen met derden, inclusief met zorgverleners".

    Pas 's avonds contact tussen ziekenhuis en politie

    "Om 18u40 was er telefonisch contact tussen de politie van Brussel Noord en het ziekenhuis, een praktijk die wel eens gehanteerd wordt, laat Verlinden weten. De politie kwam toen te weten dat de man verdwenen was. Wat er precies gebeurde, wordt onderzocht door het parket."

    "Volgens getuigen steekt de man de bestuurder van de wagen in de hals, schreeuwd
    e Alah Akbar, en ging vervolgens naar de andere kant van het voertuig", verduidelijkt Verlinden. 

    "De verdachte is door de onderzoeksrechter aangehouden voor moord en poging tot moord in terroristische context", zegt Verlinden.
     

    "Zwaardere straffen gevraagd"

    "Ik heb een verzwaring van de straffen gevraagd voor geweld tegen de politie", zegt Verlinden. "Zo zullen de minimale en maximale straffen verhoogd worden en voor homicide tegen de politie moet een levenslange straf wogelijk worden", zegt Verlinden.

     

    "Veel mensen melden zich bij de politie"

    "We stellen vast dat groot aantal personen met psychische problemen zich aanmeldt bij de politiediensten of aangetroffen worden op straat. Zij doen er alles aan om deze mensen te helpen, dat was deze keer niet anders", zegt Verlinden. "We vragen hier aan iedereen zijn verantwoordelijkheid te nemen. Hetzelfde geldt ook voor alle aanwezige ministers. De slachtoffers van dit drama verdienen het dat we dit in de toekomst proberen vermijden", klinkt het nog.

    Sophie De Wit (N-VA): "Ik blijf met ongelooflijk veel vragen zitten"

    "Ik had gehoopt dat er vandaag iets meer zou zijn dan een paar paraplu's die opnieuw zijn opengetrokken", zegt Sophie De Wit (N-VA) na de uitleg van minister Van Quickenborne en minister Verlinden. "Er is niets tastbaar. Wie had wat moeten doen? Wie wist wat? Dat heb ik niet gehoord. Ik heb gehoord dat de procedures gevolgd zijn en die nu misschien aangepast moeten worden. Het is tergend dat er weer iemand moet sterven om vast te stellen dat er iets schort aan de procedures", klinkt het. De Wit geeft aan niet te begrijpen dat de aanbevelingen van de verschillende instanties niet worden aangenomen.

    Verdachte maandagvoormiddag verhoord door onderzoeksrechter

    Yassine Mahi, de man die donderdagavond in Schaarbeek een politieman heeft doodgestoken en een tweede heeft verwond, is maandagvoormiddag verhoord door de onderzoeksrechter. Dat meldt het federaal parket. De 32-jarige man was na de steekpartij neergeschoten door andere politieagenten en zwaargewond overgebracht naar het ziekenhuis, waardoor hij nog niet eerder kon verhoord worden. De onderzoeksrechter had hem zaterdag wel al onder aanhoudingsbevel geplaatst voor moord en moordpoging in een terroristische context.
    Yassine Mahi had donderdagavond kort na 19 uur in de Aarschotstraat in Schaarbeek een politiepatrouille aangevallen met een mes. Eén agent, de 29-jarige Thomas Monjoie, overleefde die aanval niet, terwijl zijn collega, Jason P., gewond raakte. Een andere patrouille die in versterking was toegesneld, schoot Yassine Mahi vervolgens neer. De man werd zwaargewond overgebracht naar het ziekenhuis, waar hij zaterdag onder aanhoudingsbevel werd geplaatst. 
    Intussen raakte bekend dat Mahi zich donderdagvoormiddag al bij de politie in Evere had aangeboden. Daar had hij verklaard dat hij een aanslag op de politie wilde plegen, maar ook om psychologische hulp gevraagd. Het Brusselse parket had de man daarop laten overbrengen naar de psychiatrische eenheid van het Cliniques Universitaires Saint-Luc voor een opname. Daar werd hij toevertrouwd aan het verpleegkundig personeel, maar vertrok hij korte tijd later zelf. 
    Yassine Mahi zal naar alle waarschijnlijkheid woensdag of donderdag voor de Brusselse raadkamer moeten verschijnen. Die zal zich dan moeten uitspreken over zijn verdere voorlopige hechtenis.
    • NB

    Rapport parket: agenten vertelden ziekenhuis niet dat Yassine Mahi gevaarlijk was en informeerde pas 20 minuten voor aanslag hoe zijn opname verliep

    Het parket heeft de zaak van Yassine Mahi wel degelijk ernstig genomen en heeft alle procedures gevolgd. Dat schrijft Johan Delmulle, procureur-generaal van Brussel, in een nota die aan de Kamer is bezorgd. Drie magistraten bogen zich over de zaak om in te schatten wat moest gebeuren. Maar toen Mahi naar het ziekenhuis werd gebracht, vertelde de politie de verpleegkundigen niet dat hij gevaarlijk was.
    Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) moeten straks in de Kamer tekst en uitleg geven bij de steekpartij die in Brussel het leven kostte aan een jonge politieagent. Het Openbaar Ministerie houdt alleszins vol dat ze daar perfect de procedures hebben gevolgd. Dat schrijft de procureur-generaal van Brussel Johan Delmulle in een nota die aan de Kamer is overgemaakt.

    Marijke Dillen (Vlaams Belang): "Dit drama had voorkomen kunnen worden en mag niet zonder gevolgen blijven"

    "Waarom is de dader niet preventief aangehouden?", vraagt parlementslid Marijke Dillen (Vlaams Belang) zich af. "Dit is voor mij niet te vatten. Hoeveel aanwijzingen heeft een wakkere parketmagistraat nodig om tot actie over te gaan? Het parket schuift echter alle verantwoordelijkheid van zich af en zegt geen fouten of inschattingsfouten te hebben gemaakt. De procureur had wel degelijk argumenten voor een gedwongen opname. Dit drama had voorkomen kunnen worden en mag niet zonder gevolgen blijven."

    Koen Geens (CD&V): "Totaal ongepast"

    CD&V-Kamerlid en voormalig minister van Justitie Koen Geens riep op om geen voorbarige conclusies te trekken. "Ik zou niet graag voortdurend over de tongen gaan als hij of zij 'die toch dit of dat had kunnen doen'. Dat is totaal ongepast." Geens pleitte er ook voor om het mogelijk te maken voorwaarden op te leggen na de gevangenisstraf. Van Quickenborne waarschuwde er echter voor dat straffen opleggen na een straf niet strookt met de rechten van de mens.

    Melissa Depraetere (Vooruit): "Alle alarmbellen zijn afgegaan"

    Volgens Melissa Depraetere van Vooruit blijkt uit het verslag van Delmulle dat het parket in eerste instantie "zeer grondig en snel heeft gewerkt", en dat "alle alarmbellen zijn afgegaan". Alleen is de vraag wat er moet gebeuren eens blijkt dat het toch niet om een terrorismedossier gaat. "Die vraag blijft voor mij onbeantwoord."

    Denis Ducarme (MR): "Had men gerechtelijk steviger ingegrepen, was Thomas Monjoie donderdagavond misschien thuisgekomen"

    Ook bij de meerderheid leven er nog veel vragen over de gebeurtenissen van vorige week. Vooral de MR-fractie laat zich kritisch uit. "Had men gerechtelijk steviger ingegrepen, was Thomas Monjoie donderdagavond misschien thuisgekomen", zei Denis Ducarme. "De nodige informatie was beschikbaar en de wetgevende tools waren voorhanden om dat individu te neutraliseren."

    Stefaan Van Hecke (Groen): "Evaluatie van wetten is collectieve verantwoordelijkheid van ons allemaal"

     "Er zijn zeer veel vragen die nog beantwoord zullen moeten worden", zegt Stefaan Van Hecke van Groen. "Maar we moeten absoluut opletten om meteen een schuldige te willen aanduiden, en vooral kijken naar onszelf. De evaluatie van de wetten is een collectieve verantwoordelijkheid van ons allemaal."

    "Is regelgeving voldoende om complexe toestanden aan te pakken?", vraagt politie zich af

    De Geïntegreerde Politie - het geheel van lokale politie en federale politie - reageert in een korte mededeling op het verslag dat de Brusselse procureur-generaal Johan Delmulle maakte over een gebrek aan communicatie tussen de politie en het ziekenhuis waar de verdachte de voormiddag vóór de steekpartij in Schaarbeek waarbij één agent gedood werd en een andere gewond raakte, kortstondig verbleef. Is de huidige regelgeving voldoende, vraagt de politietop zich af.
    Uit het rapport zou blijken dat de politie en het ziekenhuis elkaar nauwelijks hebben geïnformeerd over wat er die voormiddag gebeurd is en met wie ze te maken hadden. In zijn nota concludeert de procureur-generaal dat de magistraat van dienst de melding voldoende ernstig nam en de juiste beslissingen heeft genomen.
    Nicholas Paelinck, voorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie en van Marc De Mesmaeker, commissaris-generaal van de Federale Politie, reageren samen op het uitgelekte rapport. "Als Geïntegreerde Politie betuigen we nogmaals ons diep medeleven aan de nabestaanden van Thomas en drukken we de innige wens uit dat deze dagen van rouw en afscheid in sereniteit kunnen verlopen. Onze steunbetuigingen richten we ook opnieuw aan Jason en zijn familie", klinkt het.
    Beide topmannen menen, met de informatie waarover ze maandag beschikken, dat de politie optrad binnen de grenzen van wat ze in dit geval mocht of niet mocht doen.
    "De vraag blijft open of een beslissing tot een meer dwingende afhandeling echt niet mogelijk zou zijn geweest"; klinkt het. "Verifiëren of een regelgeving correct werd nageleefd door al de betrokken actoren, is één. De vraag of die regelgeving op zich voldoende mogelijkheden biedt om met dergelijke complexe toestanden om te gaan, is twee."
    Ook bij de Geïntegreerde Politie worden vragen gesteld over hoe de feiten konden gebeuren. "Het lopende onderzoek zal daar duidelijkheid over moeten brengen, in het licht van de chronologie van de feiten, de bestaande regelgeving en interpretaties en inschattingen. De Geïntegreerde Politie zal haar volle medewerking verlenen om die vragen te helpen beantwoorden."
Powered by Platform for Live Reporting, Events, and Social Engagement

Meest Gelezen